Nowe przepisy już nadchodzą. Rynek elektroniki i AGD czeka największa transformacja od lat

Europa wytwarza dziś najwięcej elektroodpadów na świecie. Według danych ONZ aż 17,6 kg na mieszkańca (dane z 2024 r.), a ilość e-odpadów rośnie pięć razy szybciej niż możliwości ich recyklingu. Odpowiedzią Unii Europejskiej ma być kompleksowy pakiet regulacji, obejmujący Dyrektywę o Prawie do Naprawy (R2R), Rozporządzenie ESPR oraz Dyrektywę CSRD. Ich wspólnym celem jest wydłużenie życia produktów, zwiększenie naprawialności oraz ograniczenie marnotrawstwa zasobów.

Prawo do naprawy od sierpnia 2026 r. Serwis jako standard

Największe znaczenie dla konsumentów i producentów będzie miało prawo do naprawy, które zacznie obowiązywać w sierpniu 2026 r. Nowe przepisy zobowiążą firmy do projektowania urządzeń w sposób ułatwiający serwisowanie, zapewnienia dostępu do części zamiennych i dokumentacji technicznej, także po zakończeniu sprzedaży. Naprawy mają być realizowane w jasno określonych terminach i transparentnych cenach, co ograniczy praktykę „planowanego starzenia” produktów.

ESPR. Trwalsze produkty, cyfrowe paszporty i zakaz niszczenia nowego sprzętu

Prawo do naprawy uzupełnia Rozporządzenie ESPR dotyczące ekoprojektowania. W 2026 r. wejdą w życie pierwsze kluczowe przepisy, w tym zakaz niszczenia niesprzedanych produktów oraz uruchomienie Cyfrowych Paszportów Produktu, które będą gromadziły informacje o parametrach urządzeń i ich wpływie na środowisko. ESPR stworzy też podstawy do wprowadzenia indeksu naprawialności, mianowicie 10-stopniowej skali, która pozwoli konsumentom od razu ocenić, jak łatwo można naprawić dane urządzenie.

CSRD. Pełna transparentność i ESG jako obowiązek

Trzecim filarem zmian jest Dyrektywa CSRD, która rozszerza obowiązki raportowe firm działających w UE. W 2026 r. kolejne przedsiębiorstwa z sektora elektroniki i AGD będą musiały publicznie wykazać wpływ działalności na środowisko, społeczeństwo i łańcuch dostaw. Regulacja wymusi większą odpowiedzialność, a jednocześnie przyspieszy dostosowanie modeli biznesowych do standardów ESG.

Korzyści dla biznesu i konsumentów. Niższe koszty, większe zaufanie

Choć nowe regulacje mogą budzić obawy producentów, w praktyce otwierają drogę do realnych oszczędności i przewag konkurencyjnych. Jak wynika z danych McKinsey, niedobory części mogą podnosić koszty produkcji nawet o 10–20 proc., podczas gdy odzyskiwanie i odnawianie komponentów pozwala je obniżyć o 5–15 proc.

– Inwestowanie w naprawialność to nie koszt, ale sposób na stabilizację łańcuchów dostaw oraz budowanie lojalności użytkowników – podkreśla Mariusz Ryło, CEO FIXIT SA. Z badania „The Future of Repair Report. Towards Circular Electronics 2025” wynika, że 80 proc. konsumentów zwraca uwagę na możliwość naprawy przed zakupem, 36 proc. oczekuje dłuższej żywotności urządzeń, a 38 proc. docenia korzyści środowiskowe napraw.

Kto wygra rynek elektroniki po 2026 r.?

Największą przewagę zdobędą te firmy, które potraktują serwis jako integralny element produktu i przejdą na model długofalowej relacji posprzedażowej. Coraz większą rolę odegra analiza danych serwisowych, która umożliwi szybsze wykrywanie usterek, ulepszenia konstrukcyjne i redukcję kosztów obsługi klienta. Rosnące znaczenie zyska także Product-as-a-Service (PaaS) oraz budowanie zamkniętych obiegów materiałów.

– Naprawialność i transparentność staną się fundamentem konkurencyjności. To, co dziś jest wymogiem regulacyjnym, wkrótce będzie naturalnym standardem rynku – podsumowuje Mariusz Ryło.

Rynek elektroniki wchodzi w erę cyrkularności

Przyszły rok będzie momentem granicznym dla branży elektroniki konsumenckiej i AGD. Przepisy UE wymuszą trwałość, serwisowalność, odpowiedzialność i raportowanie. Zyskają ci producenci, którzy zamiast traktować regulacje jako obowiązek, potraktują je jako szansę: na większą wiarygodność, stabilność kosztów, lojalność klientów i realny wkład w gospodarkę cyrkularną.