Zatrudnienie cudzoziemca z kraju trzeciego
Według „Raportu Trendów 2024. Wynagrodzenia i rynek pracy. Era adaptacyjności” sporządzonego na zlecenie firmy Manpower to imigranci zarobkowi będą kluczową bazą talentów. W publikacji eksperci piszą, że „samo zatrudnianie kandydatów z całego świata nie zapełni luki związanej z niedoborem talentów, ale pozwoli pracodawcom na pozyskanie do organizacji osób z pożądanymi umiejętnościami. Odpowiednia integracja wielokulturowych zespołów przynosi długofalowe korzyści.”
Zatrudnienie cudzoziemca z kraju spoza UE wymaga przeprowadzenia procedury legalizacyjnej. Przeanalizujmy zatem jakie czynności trzeba wykonać, żeby zatrudnić obcokrajowca. W pierwszej kolejności należy zadbać o legalizację pobytu. Następnym krokiem jest uzyskanie odpowiedniego zezwolenia na pracę. Wyjątkiem jest zatrudnianie cudzoziemców z Ukrainy, którzy są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, czy oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi.
Warto wspomnieć, że zatrudnienie cudzoziemca z jednego z krajów UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii nie wymaga legalizacji pobytu ani uzyskania zezwolenia na pracę. Członkowie UE powinni pamiętać o zgłoszeniu w urzędzie wojewódzkim pobytu w Polsce, jeśli przekracza on 3 miesiące.
Legalizacja pobytu – wizy
W związku z tym, że na pracodawcę nałożono obowiązek weryfikacji legalnego pobytu przez cudzoziemca, powinien on zażądać od cudzoziemca dokumentu, potwierdzającego legalny pobyt. Kopię tego dokumentu pracodawca jest zobowiązany przechowywać przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca.
W sytuacji, gdy dokument legalizujący pobyt wygaśnie a cudzoziemiec nie uzyska nowego, pracodawca ryzykuje nielegalnym zatrudnieniem.
Podstawowym dokumentem legalizującym pobyt w Polsce jest wiza i zezwolenie na pobyt.
Wyróżniamy następujące rodzaje wiz:
1. Tranzytowa wiza lotniskowa typu A
2. Wiza Schengen typu C
3. Wiza krajowa typu D
Zezwolenie na pobyt może mieć charakter czasowy, stały.
Typ wizy zależy od długości planowanego pobytu na terytorium Polski. W sytuacji, gdy cudzoziemiec planuje pobyt dłuższy niż 90 dni w ciągu roku, powinien ubiegać się o wizę krajową typu D, jeżeli krótszy wówczas o wizę Schengen typu C. Tranzytowa wiza lotniskowa uprawnia do pobytu jedynie w międzynarodowej strefie tranzytowej lotniska w czasie oczekiwania na lot do kraju docelowego. Nie uprawnia do wjazdu lub pobytu w strefie Schengen.
Przewidziano pewne wyjątki np. wizy w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych, odbycia stażu, przybycia jako członek najbliższej rodziny osoby przebywającej w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały uzyskanego na podstawie Karty Polaka oraz korzystania z ochrony czasowej wydaje się wyłącznie jako wizy krajowe.
Legalizacja zatrudnienia
Po zalegalizowaniu pobytu na terytorium Polski należy zadbać o dokumenty dot. zatrudnienia. Cudzoziemiec może pracować w Polsce po uzyskaniu jednego z następujących dokumentów/procedur:
· zezwolenie na pracę,
· zezwolenie na pracę sezonową,
· oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Ukraina),
· powiadomienie o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy (przybyłym do Polski po 24 lutego 2022 r.).
Warto zaznaczyć, że pracodawca, w pierwszej kolejności powinien uzyskać zezwolenie na pracę / zezwolenie na pracę sezonową (zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej) lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Dopiero po ich uzyskaniu cudzoziemiec może wystąpić o wizę w konsulacie polskim położonym w jego kraju.
Dla obywateli Ukrainy, także istnieje obowiązek weryfikacji legalności pobytu w Polsce a następnie wysłanie do powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy w ciągu 14 dni od zatrudnienia.
