Raport Finansowanie Firmy. Zdążyć z pomocą

Premier Mateusz Morawiecki podczas jednej z konferencji prasowych zapytany o nowe programy pomocowe dla firm stwierdził, że oprócz branż najbardziej poszkodowanych przez obecną falę zachorowań, na kontach przedsiębiorców leży jeszcze „znaczna część z 4 mld zł pomocy udzielonej wiosną”. Dlatego nowe formy pomocy mają być bardziej precyzyjne i dotyczyć będą tych firm, które rzeczywiście mają problemy. – Mamy propozycje, które mają z jednej strony pozwolić na przetrwanie tych biznesów, którym wsparcie na to pozwoli, a z drugiej pomoc dla tych, którzy chcą się przebranżowić – mówił premier.

Więcej o szczegółach tych rozwiązań piszemy w dalszej części raportu, ale firmy z innych branż mogą dziś zadać sobie pytanie: Co z nami?

Ile pieniędzy na kontach

Pozyskanie finansowania niemal zawsze wiąże się z koniecznością jego późniejszej spłaty. Dlatego niezależnie od innych czynników utrzymanie rentowności firmy powinno być priorytetem, nawet jeśli oznacza to konieczność likwidacji projektów prowadzonych przez lata. – Często trudno podjąć takie kroki ze względów sentymentalnych, ale należy pamiętać, że brak zdecydowanych działań może prowadzić do dalszego pogorszenia sytuacji firmy – uważa Bartosz Tomczyk, członek Business Center Club. 

Jak w praktyce wygląda kondycja finansowa polskich firm? Według badania dla Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor przeprowadzonego we wrześniu, maksymalnie do pół roku lockdownu przetrwać może do 50 proc. polskich firm. 25 proc. nie potrafi podać terminu. 11 proc. polskich przedsiębiorstw może przetrwać do trzech miesięcy. W najtrudniejszej sytuacji są firmy małe (zatrudniające do 9 pracowników) oraz z branży transportowej i usługowej. 

Znacznie bardziej przerażająca jest statystyka obrazująca poziom oszczędności polskich firm. 31 proc. przedsiębiorstw nie ma żadnych oszczędności, a 41 proc. ma niewielkie. W najgorszej sytuacji pod tym względem jest znów branża transportowa. Jednocześnie to branża, która była jednym z największych beneficjentów tarczy finansowej PFR. – Najwięcej obaw wyrażają firmy z branży transportowej. Co trzecia uważa, że po zakończeniu rządowego programu pomocowego będzie trudno przetrwać ze względu na brak perspektyw na zwiększenie popytu na ich usługi. 15 proc. firm w tej branży obawia się, że koniec wsparcia może oznaczać dla nich upadłość. Niewiele lepiej jest też w usługach – komentuje Sławomir Grzelczak, wiceprezes zarządu BIK.

Kredyty wracają do łask

Powoli do normalności powraca rynek kredytów dla przedsiębiorców. Jak wynika z badań BIK liczba udzielonych finansowań jest wciąż znacząco niższa od tej z 2019 r. Dokładnie o 26,3 proc. mniej kredytów o wartości niższej 17,8 proc. Największy spadek dotyczy kredytów w rachunku bieżącym (o prawie 35 proc.). Mimo że liczba udzielonych kredytów inwestycyjnych spadła „tylko” o nieco ponad 9 proc., to pod względem wartościowym spadek ten wynosi już niemal 23 proc.

Jednocześnie indeks jakości kredytów udzielonych mikroprzedsiębiorcom we wrześniu wyniósł 4,17 proc. (im mniejsza wartość, tym lepiej) – co oznacza spadek w porównaniu z poprzednim miesiącem o 1,42 pkt. proc. Według BIK to wynik pozytywnego wpływu tarcz finansowych, dzięki czemu firmy mogą spłacać swoje wierzytelności na czas. Drugi pozytywny czynnik to wakacje kredytowe udzielone przez banki. Dlatego niebawem indeks ten może ulec pogorszeniu.

Nowości dla firm

Przedsiębiorstwa mogą wciąż korzystać z programów przygotowanych w ostatnich miesiącach przez banki i takie instytucje, jak ARP, BGK czy PARP. Na rynku w ostatnich tygodniach pojawiły się jednak nowe rozwiązania.

Przykładowo, BNP Paribas Faktoring wprowadził do swojej oferty usługę faktoringu z zabezpieczeniem w postaci gwarancji udzielonej przez BGK w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowej (FGP). To jeden z elementów pakietu pomocowego BGK dla przedsiębiorców. Program jest dostępny dla przedsiębiorców ze wszystkich branż i bez względu na wielkość prowadzonej działalności. Ułatwia firmom dostęp do faktoringu, poprawiając ich płynność. Podobny produkt do oferty wprowadził także Alior Bank.

W październiku Bank Millennium wdrożył rozwiązanie będące uzupełnieniem faktoringu. To finansowanie wierzytelności w przypadku umów handlowych zawierających zakaz cesji. Usługa ta przyda się przedsiębiorcom współpracującymi z dużymi firmami, które bardzo często wymagają wprowadzenia zakazu cesji wierzytelności, co do zasady uniemożliwiając korzystanie z usług faktoringu.

Firmy z branży transportowej mogą skorzystać z poszerzonej oferty PKO Leasing. To wynik umowy zawartej 4 listopada z ARP Leasing. Dzięki programowi firmy z branży transportowej i autokarowej dotknięte skutkami pandemii Covid-19 mogą otrzymać refinansowanie leasingu. Wcześniej taką umową ARP Leasing zawarło z Millennium Leasing. Jak tłumaczą przedstawiciele ARP, koncepcja współdziałania z głównymi graczami rynku leasingowego w Polsce w refinansowaniu leasingów środków transportu ciężkiego powstała w wyniku wiosennego lockdownu. 

Inne banki korzystają np. ze współpracy z BGK. W sierpniu bank Pekao podpisał z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK) umowę, dzięki której przedsiębiorcy mogą ubiegać się w Pekao o skorzystanie z dopłat BGK do kredytów obrotowych. Dopłaty mogą być stosowane zarówno do nowych, jak i już zaciągniętych kredytów. Produkt jest przeznaczony dla mikro, małych, średnich oraz dużych firm, które w związku z sytuacją gospodarczą wywołaną przez COVID-19 utraciły płynność finansową lub są tym zagrożone. 

Nie tylko finansowanie

W obliczu trudnej sytuacji przed jaką stoją przedsiębiorcy, umiejętność wyszukiwania potencjalnych programów wsparcia staje się niezbędna. Programy rządowe, o których piszemy na kolejnych stronach, mogą tylko częściowo pomóc w prowadzeniu działalności. – Niestety, cały czas nie wiemy, jak długo i jakie ograniczenia będą obowiązywać podczas drugiej fali pandemii. Niemożliwe jest więc również oszacowanie ich skutków dla procesu tworzenia się zatorów płatniczych w gospodarce – twierdzi Bartosz Tomczyk.

Ostatnie miesiące przyniosły znacznie większą otwartość banków na potrzeby przedsiębiorców. Bliska współpraca z PFR, BGK czy PARP sprawiła, że to właśnie instytucje finansowe mają dużą wiedzę na temat konkretnych rozwiązań produktowych dla przedsiębiorców. Ekspert BCC radzi jednak, by nie koncentrować się wyłącznie na pozyskiwaniu finansowania dla utrzymania działalności. – Są pewne sposoby ograniczenia ryzyka, które sprawdziły się w czasie pierwszej fali i z dużym prawdopodobieństwem nadal będą skuteczne. Myślę tutaj o inwestycjach w cyfrowe kanały dystrybucji produktów i usług lub tworzeniu nowoczesnych strategii marketingowych uwzględniających coraz większy udział mediów społecznościowych – deklaruje.

---

Ile pieniędzy popłynęło do firm

Stan na: 16.10.2020

22,31 mld zł – zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek do ZUS za marzec–maj 2020 r., odroczenia/rozłożenia na raty składek do ZUS, świadczenia postojowe

26,43 mld zł – dofinansowania na ochronę miejsc pracy z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, dofinansowania wynagrodzeń pracowników dla MSP z Europejskiego Funduszu Społecznego, mikropożyczki dla przedsiębiorców

60,60 mld zł - subwencje z Tarczy Finansowej PFR

35,58 mld zł – zabezpieczenie kredytów BGK

79,4 mln zł – wsparcie z ARP

---

Ciekawe, nowe programy dla przedsiębiorców

→ Rozwój potencjału koordynatorów Krajowych Klastrów Kluczowych

Organizator: PARP

W październiku wystartował nabór do konkursu „Rozwój potencjału koordynatorów Krajowych Klastrów Kluczowych”. O dofinansowanie ze środków unijnych mogą ubiegać się koordynatorzy Krajowych Klastrów Kluczowych z całej Polski. Zdobyte środki unijne można przeznaczyć na działania mające na celu wprowadzenie nowej usługi do ofert klastrów. Budżet konkursu to 50 mln zł.

→ Konkurs „Programy Akceleracyjne – Poland Prize”

Organizator: PARP

Konkurs pomoże wyłonić akceleratory – operatorów programów akceleracyjnych – którzy współpracują z partnerami biznesowymi i dysponują międzynarodowym doświadczeniem we wspieraniu startupów. Wybrane akceleratory będą wyszukiwać, a następnie sprowadzać do Polski najciekawsze zagraniczne startupy. Program ma umożliwić im wdrożenie innowacyjnych rozwiązań lub pozyskać kapitał inwestorski. Operatorzy będą dysponować kwotą 60 mln zł. PARP z pieniędzy unijnych sfinansuje koszty prowadzenia ich działalności operacyjnej (do 80 proc. kosztów kwalifikowanych). Wartość projektu złożonego przez potencjalnego akceleratora to minimum 7 mln zł.

→ Rozwój startupów w Polsce Wschodniej

Organizator: PARP

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości wydłużyła termin naboru wniosków w konkursie „Rozwój startupów w Polsce Wschodniej”. Jednocześnie zwiększono budżet projektu do 390 mln zł. Wnioski można składać do 30 grudnia 2021 r.

→ Polityka Nowej Szansy

Organizator: ARP

To instrument dla firm, które mają olbrzymie problemy z utrzymaniem działalności. Budżet projektu to maksymalnie 120 mln zł rocznie przez 10 lat, co w sumie daje maksymalnie 1,2 mld zł oraz dodatkowo środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w wysokości co najmniej 600 mln zł w br. Program zapewni płynność firmie, która potrzebuje opracować plan restrukturyzacji lub musi dokonać likwidacji. Finansowanie udzielane jest na maksymalnie 6 miesięcy.

→ Polisa bez Granic

Organizator: KUKE

Ubezpieczenie z gwarancją Skarbu Państwa obejmujące eksport do 165 krajów i pokrywające nie tylko ryzyko handlowe, ale też polityczne i siły wyższej. Lista obejmuje takie kraje, jak: Rosja, Białoruś, Chiny, Arabia Saudyjska, Meksyk, Algieria, Nigeria, Wietnam oraz wiele innych państw Azji, Afryki i Ameryki Środkowej i Południowej.

→ Gwarancje z programu COSME

Organizator: BGK

Do końca grudnia polscy przedsiębiorcy mogą ubiegać się o pozyskanie gwarancji z programu COSME. BGK zmienił warunki pozyskania finansowania (z mocną wsteczną – od 6 kwietnia br.), dzięki temu prowizja wynosi do 0,7 proc., gwarancje obejmą czas do 39 miesięcy, a okres odnawiania spłat kredytu został wydłużony do 9 lat.