OPP bez kontroli. Prawie 90 proc. organizacji nie informuje, na co wydaje 1 proc. z podatku PIT

Według raportu „1 procent pod lupą” przygotowanego przez Grant Thornton, organizacje pożytku publicznego (OPP) relatywnie rzadko publikują swoje sprawozdania finansowe na stronach internetowych. W ostatnim roku zrobiło to tylko 11 proc. To nawet gorzej, niż w poprzedniej edycji badania – z 2016 roku. Co więcej, 6 proc. OPP nie opublikowała swoich sprawozdań nawet w rządowej bazie (Narodowego Instytutu Wolności), do czego są zobligowane. Świadczy to nie najlepiej o transparentności niektórych OPP, ale też o jakości nadzoru nad systemem 1 proc. z PIT.

Sprawozdania niskiej jakości

Wiele do życzenia pozostawia też jakość sprawozdań. Okazuje się, że sprawozdanie przeciętnej OPP w badaniu uzyskało 4,8 pkt na 10 możliwych (nieznacznie mniej niż w 2016 roku i nieco więcej niż w 2015 roku). Oznacza to, że w sprawozdaniach przestawiana jest około połowa informacji i danych, które – zgodnie z wymogami prawnymi w tym zakresie – powinny się w nich znaleźć. Jedynie 2 proc. przebadanych sprawozdań uzyskała pełne 10 pkt, a więc zawierała wyczerpujące informacje, a kolejne 11 proc. otrzymało 8 lub 9 pkt, a więc jakość ich sprawozdań była wysoka. Aż 30 proc. sprawozdań otrzymało 3 pkt lub mniej, co oznacza, że ich jakość była bardzo niska i trudno w ich przypadku mówić o faktycznej wartości sprawozdawczej.

Pocieszający jest jednak fakt, że największe, najbardziej rozpoznawalne OPP w ostatnich latach znacznie poprawiły swoją sprawozdawczość. W poprzedniej edycji raportu, wydanej w 2016 roku, firma Grant Thornton podała, że niską jakość sprawozdań finansowych miały nie tylko małe czy średnie organizacje pożytku publicznego, ale nawet te największe, Caritas czy Polski Czerwony Krzyż, a sprawozdania Fundacji Polsat, Polskiej Akcji Humanitarnej czy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy – choć nieco lepsze – to również zawierały luki. Na szczęście, obecnie sytuacja wygląda już znacznie lepiej. Caritas i Fundacja Polsat mają wzorowe sprawozdania (zdobyły komplet 10 pkt), a  raporty Polskiej Akcji Humanitarnej, Polskiego Czerwonego Krzyża, Fundacji TVN „Nie jesteś sam” i WOŚP zawierają jedynie drobne niedoskonałości.

- 972,7 mln zł o około 2 proc. dochodów polskiego budżetu. Można za tę kwotę sfinansować przez rok 16 średniej wielkości szpitali albo dwóch dużych uniwersytetów. Takimi pieniędzmi dysponują w Polsce tylko największe firmy. Może więc nieco zaskakiwać, że prywatne przedsiębiorstwa, które nie korzystają z pomocy publicznej, muszą prowadzić szczegółową sprawozdawczość (pod ryzykiem dotkliwych kar), tymczasem OPP, korzystające z pieniędzy podatników, nie podlegają takiemu rygorowi - komentuje Jan Letkiewicz, partner zarządzający, Audyt