Józef Pfeiffer, czyli skórzany potentat [SYLWETKA]

Zakłady Pfeifferów to krok zwrotny w dziejach garbarstwa polskiego” – zachwycał się w 1909 r. dziennikarz tygodnika „Świat”, relacjonując otwarcie nowej siedziby garbarni przy ul. Smoczej w Warszawie. Był to wówczas największy zakład produkujący skóry nie tylko na ziemiach polskich, lecz także w całym Imperium Rosyjskim. – „Wyrosła nam fabryka operująca potężnymi środkami, która będzie mogła o wiele łatwiej sprostać zadaniom, jakie narzuca jej duch czasu i nowoczesne traktowanie przemysłu” – dodawała gazeta. Rzeczywiście było co podziwiać. Zakłady tworzyły małe miasteczko, momentami stylizowane na średniowieczne, gdyż niektóre budynki przypominały zamki. „Podwórze pokryte zielonością stanowi miły kontrast ze świstem zahukanych maszyn. Widać tu niejedną spokojną oazę, gdzie wytchnąć można po pracy. W końcu podwórza słychać głosy rozbawionych dzieciaków z ochronki, gdzie spędzają czas na pożytecznej nauce wtedy, kiedy ich rodzice zdobywają kawałek chleba. A ci ostatni pracują tam spokojniej, bez troski o swoje maleństwa” – pisał reporter. Na miejscu funkcjonowała też łaźnia dla robotników, zaledwie jedna z 12 w całej Warszawie.

Sześć pokoleń garbarzy

Ogromne zakłady położone między Smoczą a Okopową na warszawskiej Woli stworzył Stanisław Fryderyk Pfeiffer, ojciec urodzonego w 1888 r. Józefa, najwybitniejszego z rodu. Kompleks budynków na dziesięciolecia wrósł w krajobraz stolicy i sprawił, że dla kilku pokoleń...