Biznes kontra plastik i zielona transformacja: Nowe zagrożenie czy nowe możliwości? [PODCAST]

Błędne postrzeganie plastiku szkodzi nam samym

Prowadząc dyskusję na temat zmian klimatycznych i odpowiedzialności człowieka za środowisko, nagminnie jako winnego zanieczyszczeń wskazuje się plastik. Nieodpowiedzialne wykorzystywanie plastiku, a co za tym idzie: negatywna komunikacja wokół niego sprawia, że stał się on wręcz chłopcem do bicia. Oczywiście nie dzieje się tak bez powodu - rocznie produkujemy 430 mln ton plastiku, przy czym aż dwie trzecie tego tworzywa sztucznego wykorzystywana jest do jednorazowego użytku. Tylko w 2020 roku przeciętny Europejczyk wytworzył 178 kilogramów odpadów opakowaniowych. Odpady z plastiku zanieczyszczają planetę, flora i fauna mórz i oceanów jest przez to zagrożona, ocieplenie klimatu postępuje, czego skutki odczuwa także ludzkość. Rzecz jednak w tym, że problemem nie jest plastik sam w sobie, a jego nieodpowiednie wykorzystanie przez ludzi.

Dyskurs publiczny koncentruje się często na prostym skrócie myślowym: plastik jest zły, bo zanieczyszcza planetę. Bezrefleksyjne powielane tego schematu może odbić nam się czkawką. Prawdą jest bowiem, że zastosowanie plastiku, nawet w codziennym użytku, bywa zasadne. Przykładem tego jest chociażby wykorzystywanie folii w przemyśle do pakowania produktów spożywczych. Zadaniem takiej folii jest ograniczenie odparowywania wody i przeciwdziałanie uszkodzeniom mechanicznym, a tym samym wydłużenie czasu produktu do spożycia, co jest niezbędne w sytuacji kiedy żywność jest importowana. Przeciwnicy wykorzystania folii spożywczej w takich sytuacjach powinni zadać sobie pytanie, co bardziej szkodzi środowisku: użycie plastiku, który można poddać recyklingowi, czy zmarnowanie setki ton pożywienia, które zwyczajnie nie przetrwa bez wspomnianej folii. Zamiast więc krytykować, że w sezonie zimowym ogórki w supermarkecie pakowane są w folię, warto zastanowić się, czy na ten sam ogórek potrzebujemy plastikowej torby, aby zanieść go do domu. Plastik sam w sobie nie jest zły, tylko trzeba ograniczyć jego zużycie do niezbędnego minimum oraz zadbać o prawidłową segregację śmieci. A jak powszechnie wiadomo, świadomość społeczna dotycząca prawidłowej segregacji śmieci wciąż jest na niezadowalającym poziomie. Nie tylko masowo nie segregujemy odpadów, ale wręcz robimy to często w sposób nieprawidłowy, czyli sprawiamy, że odpady często nie nadają się do przetworzenia i ponownego wykorzystania.

Przepisy porządkujące wykorzystanie plastiku

- O tworzywach sztucznych mówi się bardzo dużo, a powodów jest kilka. Oczywiście głównym powodem jest zanieczyszczenie środowiska naturalnego plastikiem. Od tego zaczęła się dyskusja dotycząca ograniczenia jednorazowych opakowań i nie tylko, bo to dotyczy też na przykład słomek. Konsekwencją wprowadzenia dyrektywy Single Use Plastic jest między innymi przytwierdzenie zakrętek do butelek. Komisja europejska po przebadaniu i sprawdzeniu, co tak naprawdę zostaje w tym środowisku, zdefiniowała listę opakowań i zrobiła do tego dedykowaną dyrektywę - mówi Małgorzata Greszta, partnerka zarządzająca CSR Consulting, która była gościem podcastu Biznes Jutra, realizowanego przez Bibby Financial Services.

W Polsce zapisy wdrażające założenia dyrektywy Single Use Plastic (SUP) obowiązują od początku 2024 roku. Prawidłowe jej zastosowanie ma przede wszystkim za zadanie przyczynić się ograniczenia odpadów morskich oraz zachęcić konsumentów do wyboru produktów wielokrotnego użytku. - Dzisiaj około 40 proc. tworzyw sztucznych zużywanych w Europie wykorzystywanych jest do opakowań i w znakomitej większości są to opakowania jednorazowe, czyli opakowania, które wykorzystujemy bardzo krótko - mówi Greszta. Wskazuje jednocześnie, że warunkiem koniecznym do tego, aby opakowanie zostało poddane recyklingowi, musi być ono odpowiednio zaprojektowane, co niestety nie zawsze ma miejsce. Co więcej, nawet jeśli opakowanie jest dobrze zaprojektowane, zdarza się, że nie mamy odpowiednich mocy przerobowych, aby je właściwie recyklingować. Konieczna jest więc nieustanna edukacja w tym zakresie.

Więcej o wyzwaniach branży tworzyw sztucznych oraz wdrożeniu założeń dyrektywy Single Use Plastic (SUP) w podcaście Biznes Jutra realizowanego przez Bibby Financial Services.