13 pytań o PPK, na które szukasz odpowiedzi

Pracownicze Plany Kapitałowe stają się faktem. Rozwiązanie emerytalne, które ma wejść w życie od 1 stycznia 2019 r., obejmie prawie 11 mln Polaków. Tymczasem nadal pojawiają się pytania i wątpliwości związane z ustawą. Odpowiada na nie Piotr Żak, dyrektor ds. klientów instytucjonalnych z PKO TFI.

Jestem na samozatrudnieniu. Czy PPK mnie dotyczą?

Piotr Żak, dyrektor ds. klientów instytucjonalnych z PKO TFI: W ustawie o PPK przewidziano obowiązek zaistnienia obu stron, pracodawcy i pracownika, a więc warunek, którego samozatrudnieni nie spełniają. Dla nich natomiast możliwość odłożenia pieniędzy na emeryturę dają Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).

Czy zmieniając pracę kilka razy w ciągu życia, będę mieć prowadzonych wiele PPK?

PŻ: Przy zmianie pracodawcy możemy zdecydować, czy środki zgromadzone do tego momentu w danej instytucji finansowej chcemy zachować w dotychczasowej formie, czy przenieść do instytucji, z którą podpisał umowę nasz nowy pracodawca. Oznacza to, że nie musimy, ale możemy mieć wiele PPK.

Czy mogę zmienić PPK w firmie, jeżeli nie jestem zadowolony z wyników?

PŻ: Pracownicy nie mogą na własną rękę zmienić podmiotu prowadzącego PPK w firmie. Mogą natomiast nakłaniać do tego pracodawcę. Mają też wpływ na jego wybór dzięki konsultacjom pracodawcy ze związkami zawodowymi, które powinny odbyć się przed podpisaniem umowy z podmiotem prowadzącym.

Zamiast na PPK, wolałbym te pieniądze wpłacić na konto. Czy PPK się opłaca?

PŻ: Udział w Pracowniczych Planach Kapitałowych opłaca się. W przeciwieństwie do konta oszczędnościowego, na które wpłacilibyśmy wysokość naszej składki na PPK (2 proc. wynagrodzenia), w PPK składki wpłaca także nasz pracodawca oraz państwo. Oznacza to znacznie wyższą kwotę odłożoną w ramach tego rozwiązania.

Pracuję na umowę-zlecenie. Czy PPK mnie dotyczy?

PŻ: Tak, ustawa o PPK obejmuje osoby zatrudnione nie tylko na umowę o pracę, ale też na umowę-zlecenie.

Moje składki na PPK będą minimalne, wiem że nie uzbieram znacznej kwoty. Czy jest sens odkładać?

PŻ: Uzbierane środki nie będą znaczne, jednak nawet przy minimalnej stawce 2 proc. wynagrodzenia na nasze konto wpływa także równowartość 1,5 proc. wynagrodzenia ze strony pracodawcy oraz składka od państwa. W każdym przypadku oznacza to dodatkowe środki na emeryturę.

Jestem w potrzebie finansowej. Czy mogę wypłacić pieniądze z PPK?

PŻ: Tak, jednak przed osiągnięciem 60. roku życia oznaczać to będzie utratę ulgi podatkowej od zgromadzonych pieniędzy. Wypłata jest możliwa w przypadku długotrwałej, ciężkiej choroby własnej lub osoby bliskiej – nie trzeba wtedy zwracać pieniędzy, a także jako wkład własny do kredytu hipotecznego – wtedy kwotę należy wpłacić z powrotem na warunkach określonych w ustawie.

Co się stanie ze środkami, jeżeli zrezygnuję z dotychczasowego PPK?

PŻ: Udział w Pracowniczych Planach Kapitałowych można zawiesić lub całkowicie zlikwidować. O ile zawieszenie oznacza, że ustaje obowiązek wpłacania składek (do którego można powrócić), o tyle likwidacja PPK oznaczać będzie wypłatę zgromadzonych pieniędzy i stratę ulgi podatkowej na wynagrodzenie oraz składek wpłaconych przez państwo.

Czy środki gromadzone w ramach PPK może zająć komornik?

PŻ: Zajęcie zgromadzonych środków przez komornika nie jest możliwe, poza jednym wyjątkiem – gdy chodzi o obowiązek alimentacyjny posiadacza PPK.

Czy PPK można dziedziczyć? Jeśli tak, to czy środki po spadkodawcy mogę uzyskać od razu czy trafią do mojego PPK? A jeśli nie pracuję?

PŻ: PPK podlegają dziedziczeniu. Uczestnik PPK może złożyć podmiotowi zatrudniającemu oświadczenie wskazujące osoby dziedziczące i kwoty, jakie im przydziela. Jeżeli spadkobierca nie pozostawi takiego oświadczenia, PPK jest dziedziczony zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego. Co ważne, jeżeli spadkobierca wskaże osoby uprawnione do dziedziczenia jego środków, to spadek ten nie jest podstawą do naliczenia zachowku wobec osób pominiętych.

Firma nie chce przystępować do PPK. Czy jest taka możliwość?

PŻ: Z obowiązku przystąpienia do Pracowniczych Planów Kapitałowych zwolnione będą firmy, które przed graniczną datą obowiązku wprowadzenia w nich PPK wprowadziły u siebie Pracowniczy Program Emerytalny. Są jednak dwa warunki – do PPE musi przystąpić co najmniej 25 proc. zatrudnionych, a składki muszą wynieść minimum 3,5 proc. wynagrodzenia zatrudnionych.

Mój pracodawca przyjął minimalną wysokość stawek. Czy jest możliwość, żeby uzbierać więcej na emeryturę?

PŻ: Emerytury gromadzone przez nas w ramach PPK mają tę zaletę, że prócz składki pracodawcy mamy możliwość podniesienia składki płaconej z naszego wynagrodzenia o dodatkowe 2 proc. Jeżeli takie rozwiązanie jest dla nas niezadowalające, pozostają inne rozwiązania emerytalne, jak IKE i IKZE.

Czy wypłata zgromadzonych pieniędzy na emeryturze może być rozciągnięta w czasie lub skrócona?

PŻ: Pieniądze z PPK można będzie wypłacić bez utraty ulgi podatkowej i państwowych składek wraz z osiągnięciem 60. roku życia. Rozwiązaniem domyślnym dla systemu jest jednorazowa wypłata 25 proc. zgromadzonych środków oraz wypłata w comiesięcznych ratach pozostałej kwoty rozłożonej na okres 10 lat. Tymi kwotami można jednak sterować. Jednorazowa wypłata może osiągnąć 100 proc., jednak powyżej domyślnego limitu naliczony zostanie podatek od zysków kapitałowych. Z kolei raty, w jakich wypłacana będzie nasza dodatkowa emerytura, można rozciągnąć w czasie i zamiast na 10 lat, rozłożyć je na 25 lat. Oznaczać to będzie niższe kwoty, które wystarczą na dłużej.