Wyjeżdżają i nie wracają

Z raportu „E-migracja. Polska diaspora technologiczna” opracowanego we współpracy z gdyńskim Muzeum Emigracji i fundacją PLUGin, wynika, że wykształceni, wykwalifikowani rodzimi specjaliści nadal chętnie wyjeżdżają za granicę, a pandemia tylko wzmocniła ten trend. Bardziej niż możliwość zarobienia lepszych pieniędzy, kusi ich środowisko pracy, które – zdaniem wielu – jest przyjaźniejsze niż w Polsce, a work-life balance nie jest tylko pustym sloganem. – Jeśli mam szefa na wysokim stanowisku, to on rozmawia ze mną jak z osobą sobie równą. Nie traktuje mnie jak niewykwalifikowanego robotnika, który robi mu grę. W Polsce robiliśmy rzeczy dużo szybciej i one były bardzo wysokiej jakości, ale były przy tym okupione stratami moralnymi. Ludzie się wypalali. W moim zespole 75 proc. pracowników chodziło do psychoterapeuty – mówi jeden z uczestników badania.

– Stereotypowy przedstawiciel polskiej diaspory technologicznej to przeważnie mężczyzna, programista, bardzo dobrze wykształcony i mający duże doświadczenie w branży zdobyte w Polsce lub za granicą. Jest cenionym specjalistą w swojej dziedzinie. Inteligentny, ambitny, przykłada dużą wagę do szczegółów oraz jakości i efektów pracy. Jest rzetelny, pracowity, cały czas podnosi swoje kompetencje, uczy się. Raczej introwertyk, rzadko buduje głębokie relacje – tłumaczy dr Rafał Raczyński, jeden ze współautorów raportu „E-migracja. Polska diaspora technologiczna”. 

Tyle stereotypy, lecz jaka jest prawda? Badanie przeprowadzone przez Muzeum Emigracji w Gdyni i fundację PLUGin wykazało, że rozkład płci ankietowanych jest niemal równomierny, a programiści stanowią jedynie 19 proc. próby z 2020 r. – Jak widać, stereotyp polskiego migranta z branży hightech jest dość daleki od obiektywnego obrazu tej grupy – zaznacza dr Raczyński. Z wielu badań, z dyskusji w przestrzeni publicznej, wyłania się obraz zagranicy jako ziemi obiecanej. Ze wspomnianego wyżej raportu wynika, że coraz mniej przedstawicieli polskiej diaspory technologicznej myśli o powrocie do kraju. – Badani przyznają, że nierzadko praca na podobnym stanowisku w Polsce wiązałaby się z podobnymi lub nawet wyższymi zarobkami, a także wyższym materialnym standardem życia, a mimo to nie decydują się na powrót. Jakość życia, stabilizacja, kultura pracy i brak zawirowań politycznych i ekonomicznych skłaniają emigrantów do życia na obczyźnie – podsumowuje Sebastian Tyrakowski, zastępca dyrektora Muzeum Emigracji w Gdyni. 

Czy Zachód to rzeczywiście spełnienie marzeń? O ich realizacji rozmawiamy z przedstawicielami polskiej diaspory technologicznej.

Historia zatacza koło

Marcin Kosicki jest ekspertem ds. projektowania parametrycznego, pracującym w zespole Applied Research and Development w londyńskim biurze Foster+Partners. Ma na koncie liczne publikacje naukowe, obecnie wykłada również na University College London. Decyzja o opuszczeniu Polski dojrzewała w nim latami, zawsze fascynowała go architektura i infrastruktura transportowa. – Jako dziecko i nastolatek wyjeżdżałem z rodzicami na zagraniczne wakacje w region Morza Śródziemnego. Oprócz oczywistych wspomnień plaży, morza i słońca, do dziś mam w głowie obrazy wspaniałych białych mostów rozpiętych między zielonymi alpejskimi dolinami. W tamtym czasie w Polsce dobrych dróg praktycznie nie było, więc moja fascynacja projektowaniem i formami naturalnie kierowała się w stronę Zachodu – wspomina Marcin.

Kiedy w trakcie nauki w liceum nadszedł moment na podjęcie decyzji dotyczącej kierunku studiów, Marcin wahał się między architekturą a programowaniem. Odpowiedź otrzymał podczas wycieczki do Londynu w 2005 r., kiedy odwiedził słynne British Museum. Z wyjazdu najbardziej zapamiętał skąpany w słońcu dziedziniec pod ikonicznym dachem projektu Normana Fostera. – Żaden współczesny budynek i żadna przestrzeń nie zrobiły na mnie takiego wrażenia jak to miejsce – mówi. Usiadł na jednej z ławek i zdecydował, że chce studiować architekturę, by móc projektować tak magiczne miejsca.

– Wiesz na czym polegała przewrotność tej decyzji? Myślałem, że wybieram między architekturą a programowaniem, tymczasem zaprojektowanie konstrukcji tego dachu nie byłoby możliwe, gdyby nie zastosowanie programowania i nowych technologii – dodaje Marcin. Jakiś czas później dostał się na Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, gdzie uczył się klasycznego warsztatu projektowego. Jednocześnie...