Ocena ryzyka zawodowego. Jak ją przeprowadzić i czym jest
Analizę czy też ocenę ryzyka zawodowego przygotowuje się głównie z myślą o działaniach prewencyjnych, które mają na celu uniknięcie niekorzystnych incydentów na poszczególnych stanowiskach pracy. Obowiązek pamiętania o niej spoczywa na każdym pracodawcy.
Czym jest ocena ryzyka zawodowego? Identyfikacja zagrożeń
Analiza ryzyka zawodowego określa prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z pełnionymi funkcjami w każdym zawodzie. Ryzyka zawodowe mogą wynikać zarówno z warunków środowiskowych, jak i sposobu wykonywania pracy, prowadząc do strat, w tym skutków zdrowotnych.
Gromadzenie takich danych jest niezbędne, gdyż ich celem jest zdiagnozowanie i ocena potencjalnych zagrożeń w miejscu pracy, które mogą zaszkodzić pracownikom. Na podstawie zebranych informacji analizuje się, czy wdrożone zostały odpowiednie środki zmniejszające lub eliminujące ryzyko. Każdy pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia takiej analizy oraz informowania pracowników o ryzyku związanym z ich pracą oraz o metodach ochrony przed zagrożeniami.
Różnice między poszczególnymi analizami ryzyka
Ocena ryzyka zawodowego różni się w zależności od rodzaju wykonywanej pracy. Dla pracownika biurowego ocena często koncentruje się na sprawności urządzeń i instalacji elektrycznych. Szkodliwe czynniki to m.in. promieniowanie ekranowe, nieergonomiczna pozycja, czy stres psychologiczny, które nie stanowią bezpośredniego zagrożenia życia. Jednak w ocenie należy uwzględnić konkretne przykłady działań zapobiegawczych.
Analiza dla stolarza uwzględnia inne ryzyka, np. używanie narzędzi, które mogą spowodować urazy dłoni czy palców, oraz ryzyko uderzenia przez odpady drewniane, podrażnienia czy alergie. Ryzyko zawodowe na takim stanowisku jest więc wyższe, a dokumentacja powinna zawierać szczegółowe działania profilaktyczne.
Zawartość dokumentacji
Przeprowadzenie analizy ryzyka zawodowego powinno być możliwie najprostsze i oparte na zdrowym rozsądku. Często stosuje się w UE metodę "5 kroków do oceny ryzyka zawodowego", która obejmuje:
- Zbieranie informacji potrzebnych do analizy, w tym spis stanowisk, wykorzystywane maszyny, instrukcje obsługi, stosowane środki ochrony oraz identyfikacja zagrożeń i ich możliwych skutków
- Identyfikację zagrożeń dla każdego stanowiska pracy
- Oszacowanie ryzyka z uwzględnieniem prawdopodobieństwa wystąpienia i skutków zagrożeń.
- Określenie działań minimalizujących lub eliminujących ryzyko zawodowe
- Dokumentowanie wyników analizy ryzyka zawodowego, w tym opis stanowisk, wyniki oceny dla każdego czynnika, zastosowane środki profilaktyczne, datę oceny oraz osobę odpowiedzialną za jej przeprowadzenie
Środki ochrony. Kiedy przeprowadzić analizę ryzyka zawodowego
Kiedy w firmie pojawiają się nowe zagrożenia, np. przez tworzenie nowych stanowisk pracy lub wprowadzenie nowych maszyn, warto postawić na odpowiednie środki ochrony.
Analiza powinna być również regularnie aktualizowana. Nową ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzić:
- Gdy zmieniają się warunki pracy
- Pojawią się nowe stanowiska
- Zidentyfikowano nieefektywność środków ochronnych
- Po wypadku lub chorobie zawodowej
Metoda Risk Score. Jak przeprowadzić analizę ryzyka zawodowego
Analiza ryzyka zawodowego, zwana też metodą risk score, jest obowiązkiem każdego pracodawcy. W większych przedsiębiorstwach zajmują się tym wykwalifikowani pracownicy, specjaliści BHP i eksperci zewnętrzni, natomiast w mniejszych firmach pracodawca może przeprowadzić ją samodzielnie, o ile posiada odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Odpowiedzialność za prawidłowe wykonanie analizy i prowadzenie dokumentacji spoczywa na pracodawcy.
Pracodawca, realizując obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy, powinien przeprowadzić analizę ryzyka zawodowego, aby zidentyfikować i zniwelować potencjalne zagrożenia w miejscu pracy. Dokumentacja ta jest ważna do ograniczenia ryzyka zawodowego.
