Kompedium wiedzy o tarczy finansowej 2.0. Co trzeba zrobić, by zdobyć finansowanie?
Czym jest Tarcza Finansowa PFR 2.0?
Jest to specjalny program pomocowy skierowany do przedsiębiorców z wybranych branż, którzy ucierpieli w wyniku skutków pandemii Covid-19. Głównym celem programu jest ochrona miejsc pracy w przedsiębiorstwach Beneficjentów. Stąd też jest on adresowany do firm zatrudniających pracowników, chociażby na ułamkową część etatu w oparciu o umowę o pracę. Przedsiębiorcy samozatrudnieni lub tacy, którzy zatrudniają osoby wyłącznie w oparciu o umowy cywilno-prawne (np. zlecenia czy o dzieło) nie mogą ubiegać się o wsparcie w tym programie. Podobnie jak miało to miejsce wiosną 2020 roku w ramach tzw. Tarczy Finansowej PFR 1.0.
W ramach programu przewidziano bezpośrednie wsparcie finansowe dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw w łącznej kwocie 13 miliardów złotych. Dla dużych firm zarezerwowano 25 miliardów złotych.
Jakie banki będą brać udział w przekazywaniu środków z PFR?
Podobnie jak to miało miejsce w przypadku Tarczy PFR 1.0, pomoc będzie udzielana za pośrednictwem banków, które podpisały porozumienie z PFR.
Na chwilę obecną jest to 18 banków komercyjnych (wszystkie, które brały udział w Tarczy 1.0) i większość banków spółdzielczych.
Kiedy rozpocznie się nabór wniosków i ile potrwa?
PFR przewidział start przyjmowania wniosków na dzień 15 stycznia 2021 roku. Nabór wniosków zgodnie z aktualnymi informacjami potrwa do 28 lutego 2021 roku. Tak więc czasu jest stosunkowo niewiele zważywszy na to, że wiele firm nie ma zamkniętego finansowo i księgowo roku 2020, a jest to niezbędne do prawidłowego wypełnienia dokumentów, wysłania deklaracji JPK, a także w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw sporządzenia realnej i obiektywnej prognozy danych finansowych na I kwartał 2021. O szczegółach dotyczących tego ważnego aspektu wspominamy dalej, przy okazji zasad ustalania wysokości subwencji. Biorąc pod uwagę oświadczenia z pierwszej edycji programu Subwencji, należy pamiętać, iż wiele firm musiało wyjaśniać nieprawidłowości w ZUS czy Urzędach Skarbowych, co także wymagało czasu. Zwłaszcza, że wiele urzędów pracowało wówczas i nadal pracuje w trybie ograniczonej obsługi klientów, przez co bardzo często konieczna jest zdalna komunikacja z pracownikami urzędów, co wymaga nierzadko wcześniejszego umówienia (zarejestrowania się) elektronicznie.
To wszystko powoduje, że czas półtora miesiąca, jaki przewidziano na składanie wniosków, może okazać się dla wielu niewystarczający. W poprzedniej Tarczy przyjmowanie wniosków trwało ponad 3 miesiące. Zalecamy, aby bez zbędnej zwłoki rozpocząć proces przygotowywania danych do wnioskowania o subwencję PFR. Ze swojej strony zachęcamy do kontaktu z nami, gdyż możemy w krótkim czasie wstępnie przeanalizować, czy firma kwalifikuje się do objęcia pomocą i kompleksowo przeprowadzić ją przez cały proces uzyskania i rozliczenia Subwencji.
Jak szybko pomoc może trafić do Przedsiębiorcy?
Założenia programu oraz doświadczenia płynące z wiosennej edycji Tarczy Finansowej wskazują, że w przypadku poprawnie przygotowanego wniosku i braku niezgodności w danych w Instytucjach (z jakich dane te będą automatycznie pobierane tj. Ministerstwo Finansów, ZUS, KRS i inne instytucje publiczne - w tym związane z wymiarem sprawiedliwości) – pomoc może być udzielona nawet w ciągu 1-2 dni. Owszem, zdarzały się wielokrotnie przypadki, że na skutek ww. błędów, przedsiębiorcy toczyli wielomiesięczną batalię o przyznanie środków – niestety nie zawsze skuteczną. Najważniejsze jest podanie prawidłowych danych i odpowiednie zgranie w czasie przepływu informacji, tzn. samo zapłacenie zaległości w ZUS czy wysłanie deklaracji JPK nie musi być jednoznaczne z prawidłowym przetworzeniem wniosku. Dane muszą być zaksięgowane lub przetworzone w odpowiednich systemach informatycznych. Dlatego zalecane jest odczekanie od wysłania deklaracji czy zapłacenia danej należności około 5-7 dni.
Procedura odwoławcza
W ramach obecnej Tarczy 2.0 przewidziano procedurę reklamacyjną/odwoławczą od negatywnych decyzji, która ma potrwać od 1 lutego do 31 marca 2021. Mogą z niej skorzystać Ci przedsiębiorcy, którzy uważają, iż podali prawidłowe (zgodne ze stanem faktycznym) dane, a pomimo tego system odrzucił ich wnioski lub otrzymali inną kwotę niż faktycznie im przysługująca. W takiej sytuacji możliwa będzie ponowna weryfikacja i (w zależności od typu sprawy) ponowna analiza wykonywana z udziałem upoważnionych osób (pracowników banków, specjalistów z PFR lub innych urzędników), a nie w sposób wyłącznie zautomatyzowany. Różnica względem Tarczy finansowej 1.0 polega na tym, że odwołania będzie można składać nie tylko wtedy, gdy otrzymana kwota będzie niższa niż wnioskowana, ale również wtedy, gdy przedsiębiorca otrzyma całą wnioskowaną kwotę, ale z okoliczności wynika, że jego wniosek mógł opiewać na kwotę wyższą.
Warunki ubiegania się o pomoc z Tarczy PFR 2.0 w skrócie
O subwencję w ramach najnowszej Tarczy mogą ubiegać się podmioty, które spełniają łącznie wszystkie poniższe warunki:
• są przedsiębiorcami w rozumieniu regulaminu PFR,
• prowadziły i będą prowadzić działalność określonych datach,
• nie są i nie będą w stanie likwidacji, upadłości lub restrukturyzacji,
• nie posiadali lub nie posiadają lub nie będą posiadali zaległości w opłacaniu podatków i ZUS w określonych datach,
• posiadają rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
• posiadają odpowiedni kod PKD w określonych datach,
• posiadając potwierdzenie uprawnień do składania wniosku,
• wykazują wymagany spadek obrotów w wybranych okresach,
• nie naruszają nakazów i zakazów w związku z Covid-19.
Warunki Programu Tarczy 2.0 w szczegółach
Kim są Przedsiębiorcy wg. PFR?
W celu ustalenia czy mamy do czynienia z przedsiębiorca PFR korzysta z definicji zawartej w art. 4 ust 1 i 2 ustawy prawo przedsiębiorców (z 6 marca 2018r).
Wg. tych przepisów przedsiębiorcami są osoby fizyczne, osoby prawe lub jednostki organizacyjne, nie będące osobą prawną, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonujące działalność gospodarczą oraz wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Tak więc przedsiębiorcami są i mogą ubiegać się o pomoc:
- jednoosobowe działalności gospodarcze wpisane do CEIDG (ale tutaj uwaga - jeśli nie zatrudniają one żadnych pracowników na umowę o pracę w określonych datach to nie mogą skorzystać z tego programu, o czym więcej w dalszej części artykułu),
- wspólnicy spółek cywilnych,
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółki jawne,
- spółki komandytowe,
- spółki akcyjne,
- fundacje i stowarzyszenia, które prowadzą działalność gospodarczą,
- spółdzielnie.
Z Tarczy 2.0 mogą korzystać tylko przedsiębiorcy będący mikro, małymi i średnimi przedsiębiorcami.
Duże firmy mogą korzystać póki co z Tarczy 1.0. W ramach Tarczy 2.0 planowane jest wydłużenie obowiązywania programu oraz zmiany w formule programu biorące pod uwagę doświadczenia z dotychczasowego procesowania.
Prowadzenie działalności
PFR będzie wymagał i weryfikował automatycznie przez pozyskanie danych z publicznych rejestrów (CEiDG lub KRS) czy Wnioskodawca subwencji prowadził i nadal prowadzi działalności w dniach:
• 31.12.2019
oraz
• w dniu złożenia wniosku o subwencję
Uwaga! Obydwa warunki muszą być spełnione.
Sytuacja prawna
PFR zweryfikuje na dzień składania wniosku o subwencję (na podstawie danych w rejestrach publicznych oraz na podstawie oświadczeń składnych przez Wnioskodawcę) czy nie znajduje się on w stanie likwidacji (na podstawie ustawy KSH), upadłości (na podstawie ustawy prawo upadłościowe) albo restrukturyzacji (na podstawie ustawy prawo restrukturyzacyjne). Dodatkowo, badane będzie czy działalność nie została zawieszona.
Uwaga! Samo podjęcie przez zgromadzenie wspólników, walne gromadzenie decyzji (uchwały) w przedmiocie rozwiązania Spółki i otwarcia likwidacji stanowi przeszkodę prawną do ubiegania się pomoc w ramach tej Tarczy.
Podobny skutek – niemożność ubiegania się o subwencję – wywołuje wydanie przez sąd postanowienia o otwarciu postepowania restrukturyzacyjnego, postępowania o zatwierdzeniu układu lub postanowienia o ogłoszeniu upadłości.
Brak zaległości
PFR sprawdzi (poprzez pozyskanie danych z rejestrów publicznych oraz na podstawie oświadczeń złożonych przez osobę reprezentującą Wnioskodawcę w procesie ubiegania się o subwencję) czy Wnioskodawca nie miał zaległości w opłacaniu podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne lub układów ratalnych w następujących datach:
• na 31 grudnia 2019
lub
• 31 grudnia 2020
lub
• na dzień składania wniosku
Wystarczy, że w jednej z tych dat nie było/ nie będzie zaległości i kryterium zostanie uznane za spełnione. Zaleganie we wszystkich tych okresach spowoduje automatyczne odrzucenie wniosku.
Nie jest uznawane jako zaległości:
- rozłożenie płatności podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne na raty lub ich odroczenie
- zaleganie w opłacaniu podatków lub składek w kwocie nieprzekraczającej 3-krotnosci opłaty pobieranej za traktowanie przesyłki listownej jako przesyłki poleconej (obecnie wg. danych Poczty Polskiej 17,70 zł)
- złożenie do ZUS wniosku o brak płatności składek ubezpieczenia społecznego w ramach tarcz antykryzysowych.
Z praktyki w ramach Tarczy 1.0 wiemy, że bardzo istotne jest poprawne przetworzenie danych w systemach informatycznych ZUS i Ministerstwa Finansów, gdyż te nieprawidłowości w praktyce stanowiły najczęstszą przyczynę odrzucenia wniosków.
Rezydencja podatkowa
PFR na bazie danych zwartych we wniosku oaz dostępnych rejestrach publicznych będzie badał tzw. głównego beneficjenta rzeczywistego, który w rozumieniu art. 2 ust 2 pkt 1 Ustawy AML nie może posiadać rezydencji podatkowej w tzw. „rajach podatkowych” w rozumieniu Konkluzji Rady UE w sprawie zrewidowanej listy państw (jurysdykcji) niechętnych do współpracy w celach podatkowych (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 2020/C 64/03 – załącznik nr 1).
Warunkowo możliwe jest odejście od tej zasady w sytuacji zobowiązania się Beneficjenta Programu i/lub jego głównego beneficjenta rzeczywistego do przeniesienia rezydencji podatkowej na teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego w terminie 9 miesięcy od dnia udzielenia subwencji.
Tylko konkretne PKD
Tarcza PFR 2.0 jest skierowana tylko do określnych branż, które zdaniem PFR i rządu zostały dotknięte w sposób szczególny skutkami pandemii. Początkowo przewidywano objąć programem 28 branż, obecnie rozszerzono go do 45 kodów PKD. PFR zapowiada też, że będzie śledził na bieżąco rozwój sytuacji oraz wykorzystanie środków i lista tych kodów nie jest zamknięta (będzie mogła być rozszerzana).
Z chwilą złożenia wniosku, PFR będzie weryfikował w sposób automatyczny czy Przedsiębiorca miał zarejesrtowane kody objęte pomocą w odpowiednich rejestrach, w tym KRS/CEIDG na dzień:
• 31 grudnia 2019
oraz
• 1 listopada 2020
oraz
• na dzień złożenia wniosku
Co ważne, w każdym z tych okresów musiał występować co najmniej jeden z wymienionych w dokumentacji programu kodów. Istotne jest też, że nie musi być to ten sam kod we wszystkich okresach, ani nie musi być wpisany jako główny.
Nie bez znaczenia jest fakt, iż w procesie wnioskowania osoba reprezentująca Wnioskodawcę, musi złożyć oświadczenie – pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń - że we wszystkich ww. datach prowadził działalności gospodarczą w ramach kodów kwalifikujących się do programu.
Ważne jest, że zgodnie z informacjami płynącymi z PFR, jeśli zmiana kodu PKD została zgłoszona do właściwego rejestru w terminie 7 dni od dnia jej zaistnienia, warunek może być uznany za spełniony.
Poniżej lista kodów PKD (wersja zaktualizowana w dniu 5.01.2021 r.):
Ponadto w ramach Tarczy 2.0 skorzystać mogą także inne branże:
• 17.29.Z – Produkcja pozostałych wyrobów z papieru i tektury;
• 18.12.Z – Pozostałe drukowanie;
• 18.13.Z – Działalność usługowa związana z przygotowywaniem do druku;
• 18.14.Z – Introligatorstwo i podobne usługi;
• 49.39.Z – Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany;
• 47.71.Z – Sprzedaż detaliczna odzieży prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;
• 47.76.Z – Sprzedaż detaliczna kwiatów, roślin, nasion, nawozów, żywych zwierząt domowych, karmy dla zwierząt domowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;
• 47.81.Z – Sprzedaż detaliczna żywności, napojów i wyrobów tytoniowych prowadzona na straganach i targowiskach;
• 47.82.Z – Sprzedaż detaliczna wyrobów tekstylnych, odzieży i obuwia prowadzona na straganach i targowiskach;
• 47.89.Z – Sprzedaż detaliczna pozostałych wyrobów prowadzona na straganach i targowiskach;
• 56.21.Z – Przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering);
• 56.10.A – Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne;
• 56.10.B – Ruchome placówki gastronomiczne;
• 56.29.Z – Pozostała usługowa działalność gastronomiczna;
• 56.30.Z – Przygotowywanie i podawanie napojów;
• 55.10.Z – Hotele i podobne obiekty zakwaterowania;
• 55.20.Z – Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania;
• 59.14.Z – Działalność związana z projekcją filmów;
• 73.11.Z – Działalność agencji reklamowych;
• 74.20.Z – Działalność fotograficzna;
• 77.21.Z – Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego;
• 79.11.A – Działalność agentów turystycznych;
• 79.12.Z – Działalność organizatorów turystyki;
• 79.11.B – Działalność pośredników turystycznych;
• 79.90.A – Działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych;
• 79.90.B – Działalność w zakresie informacji turystycznej;
• 79.90.C – Pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, gdzie indziej niesklasyfikowana;
• 82.30.Z – Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów;
• 85.51.Z – Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych;
• 85.52.Z – Pozaszkolne formy edukacji artystycznej;
• 85.59.B – Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane;
• 86.90.A – Działalność fizjoterapeutyczna;
• 86.90.D – Działalność paramedyczna;
• 90.01.Z – Działalność związana z wystawianiem przedstawień artystycznych- zespół muzyczny;
• 90.02.Z – Działalność wspomagająca wystawianie przedstawień artystycznych;
• 90.04.Z – Działalność obiektów kulturalnych;
• 91.02.Z – Działalność muzeów;
• 93.11.Z – Działalność obiektów sportowych;
• 93.13.Z – Działalność obiektów służących poprawie kondycji fizycznej;
• 93.19.Z – Pozostała działalność związana ze sportem;
• 93.21.Z – Działalność wesołych miasteczek i parków rozrywki;
• 93.29.A – Działalność pokojów zagadek, domów strachu, miejsc do tańczenia i w zakresie innych form rozrywki lub rekreacji organizowanych w pomieszczeniach lub w innych miejscach o zamkniętej przestrzeni;
• 93.29.B – Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana;
• 93.29.Z – Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna;
• 96.04.Z – Działalność usługowa związana z poprawą kondycji fizycznej.
Potwierdzenie umocowań
Wniosek o subwencję musi być złożony przez osobę posiadającą umocowanie do reprezentowania Beneficjenta.
W momencie składania wniosku konieczne jest dołączenie w formie elektronicznej potwierdzenia do reprezentacji. W przypadku gdy reprezentacja ta wynika wprost z CEIDG lub KRS, załącza się wygenerowany z tych rejestrów odpowiedni aktualny plik. W sytuacji, gdy wniosek składany jest przez pełnomocnika, wówczas dołączane pełnomocnictwo musi być podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Naruszenie nakazów i zakazów w związku z Covid-19
W procesie składania wniosku Przedsiębiorca musi złożyć oświadczenie, że nie naruszył w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ograniczeń, nakazów i zakazów ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego lb stanu epidemii określonych przepisach na podstawie art. 46a i art. 46b pkt 1 -6, i 8-12 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 poz. 1845). Oświadczenie to jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Wymagany spadek obrotów
Zgodnie z założeniami programu, u Przedsiębiorcy wnioskującego o subwencję, konieczny jest spadek obrotów o minimum 30%.
Przedsiębiorca może wybrać jeden z 2 wariantów porównania przychodów.
Wariant 1 (porównanie 9-cio miesięcznych okresów)
Spadek obrotów w okresie od 1 kwietnia – 31 grudnia 2020 w stosunku do okresu 1 kwietnia – 31 grudnia 2019
Wariant 2 (porównanie 3-miesięcznych okresów)
Spadek obrotów w okresie od 1 października – 31 grudnia 2020 w stosunku do okresu 1 października – 31 grudnia 2019.
Na podstawie jakich dokumentów należy określać obroty?
W przypadku podmiotów, które mają taki obowiązek przed złożeniem wniosku o subwencję konieczne będzie złożenie pliku JPK_V7M lub pliku JPK_V7K do organu podatkowego z wyprzedzeniem umożliwiającym przeprocesowanie danych przez organ podatkowy i przekazanie danych do PFR (zalecane 7 dni).
Na podstawie jakich dokumentów należy określić obroty gospodarcze?
W zależności od formy opodatkowania i rodzaju ewidencji księgowej przedsiębiorcy powinni bazować na następujących dokumentach przy określaniu swoich obrotów:
DOKUMENT BENEFICJENT
Deklaracja JPK V7M Podatnicy VAT rozliczający się miesięcznie
Deklaracja JPK V7K Podatnicy VAT rozliczający się kwartalnie
Przychód z innych źródeł (tzw. przychód operacyjny) w rozumieniu ustawy CIT albo przychód w rozumieniu ustawy PIT • Czynni podatnicy VAT wystawiający faktury VAT marża
• Czynni podatnicy VAT, rozliczający się kasowo
• Zwolnieni z VAT (zwolnienie przedmiotowe)
• Niebędący podatnikami VAT (w tym zwolnieni podmiotowo z VAT)
• Rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych
Kwota oszacowana na podstawie wystawionych faktur lub rachunków Korzystający z karty podatkowej (nie będący czynnymi podatnikami VAT)
Kluczowa sprawa - jak określić status firmy – mikro czy MŚP?
Określenie statusu firmy ma kluczowe znaczenie, gdyż nie tylko decyduje o tym czy można ubiegać się o subwencję w ramach Tarczy 2.0, ale też wpływa na wysokość subwencji i sposób jej obliczania oraz jej późniejszego rozliczania.
Po pierwsze należy stwierdzić, iż PFR stosuje podobną, ale jednak odmienną definicję MŚP, aniżeli stosują go inne instytucje, na przykład w programach unijnych. Należy także podkreślić, iż definicje zawarte w Ustawie prawo przedsiębiorcy na tym etapie nie mają zastosowania. Dla potrzeb określenia statusu firmy w Tarczy 2.0 PFR przyjmuje, że:
Mikro firma wg. PFR
Zatrudnienie od 1 do 9 pracowników na dzień 31.12.2019 – a w przypadku braku jakiegokolwiek pracownika na tę datę – na dzień 31.07.2020r.
oraz
Obrót netto za rok 2019 mniejszy bądź równy kwocie 2 mln euro
lub
Suma bilansowa za rok 2019 mniejsza bądź równa kwocie 2 mln euro
Mała lub średnia firma wg. PFR
Zatrudnienie od 1 do 249 pracowników na dzień 31.12.2019 – a w przypadku braku jakiegokolwiek pracownika na tę datę – na dzień 31.07.2020r. (nie będąca mikro firmą)
oraz
Obrót netto za rok 2019 mniejszy bądź równy kwocie 50 mln euro
lub
Suma bilansowa za rok 2019 mniejsza bądź równa kwocie 43 mln euro
Definicja pracownika w Tarczy 2.0 na potrzeby ustalenia statusu firmy
Pracownikiem jest oba zatrudniona na podstawie umowy o pracę w przeliczeniu na pełne etaty.
Uwaga pierwsza: definicja pracownika na potrzeby ustalania statusu MŚP różni się od definicji pracownika na potrzeby ustalania wysokości subwencji (o czym w dalszej części artkułu)
Uwaga druga: pracownikiem na potrzeby statusu NIE JEST:
• Pracownik, który przebywał na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim i wychowawczym.
• Pracownik, który był zatrudniony w celu przygotowania zawodowego.
• Pracownik zatrudniony na umowę zlecenie lub umowę o dzieło
Przykład 1
Przedsiębiorąca X zatrudniał na dzień 31.12.2019 – 7 osób na umowę o pracę w pełnym wymiarze i 1 osobę na pół etatu oraz 15 osób na umowy zlecenia, a jego obrót był niższy niż 2 miliony euro.
Taki przedsiębiorca zostanie zakwalifikowany jako mikro przedsiębiorca.
Przykład 2
Przedsiębiorca X zatrudniał na dzień 31.12.2019 – 9 osób na umowę o pracę na pełnych etatach, a jego obrót wyniósł 1,6 miliona euro a suma bilansowa 7 mln euro.
Taki przedsiębiorca zostanie zakwalifikowany jako mikro przedsiębiorca.
Przykład 3
Przedsiębiorca X zatrudniał na dzień 31.12.2019 – 4 osoby na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, a jego obrót wyniósł 3 miliony euro a suma bilansowa 2,5 mln euro.
Taki przedsiębiorca zostanie zakwalifikowany jako MŚP ze uwagi na to, że obrót i suma bilansowa przekraczają 2 miliony euro.
Uwaga na powiązania z innymi podmiotami.
Bardzo ważną sprawą jest właściwe ustalenie kwestii powiązań podmiotu wnioskującego z innymi podmiotami. Doświadczenia Tarczy 1.0 pokazały, iż bardzo wiele firm (zwłaszcza Spółki) błędnie zaznaczało swój status i w konsekwencji - było zobowiązanych do zwrotu subwencji w całości. Wiele z nich zapewne naldal nie jest świadomych błędu i sprawa ta zostanie prawdopodbnie ujaniona dopiero w tracie kontroli lub rozliczania subwencji. Wiąże się to z ryzkiem zwrotu środków wraz z odestkami oraz potencjalnymi konsekwencjami natury karnej, z uwagi na złożenie nieprawdziwych oświadczeń.
O co chodzi z tymi powiązaniami? Kryterium zatrudnienia i skali finansowej (obrotów i sumy bilansowej) odnosi się do Beficjeta z uwzględnieniem jego włascieli oraz spółek zależnych. Określając status Mikro firmy lub MŚP należy zweryfikować, czy zachodzą po jego stronie powiązania w ramach relacji łączących go z innymi przedsiębiorstwami (m.in w ramach grup kapitałowych) i w razie konieczności odpowiednio zsumować dane dotyczące przedsiębiorstw powiązanych i partnerskich.
Tak więc mówimy tutaj zarówno o powiązaniach o charakterze kapitałowym, personalnym jak i organizacyjnym.
Kapitałowe zachodzą, gdy jeden podmiot posiada w drugim co najmniej 25% udziałów lub głosów lub prawa do dywidendy.
Personalne mogą miejsce wówczas, gdy te same osoby wchodzą w skład organów (władz) w różnych podmiotach (np. Członkowie Rady Nadzorczej, Zarządu czy Prokurenci).
Organizacyjne mogą zachodzić wówczas, gdy podmioty działają na pokrewnych rynkach i korzystają np. ze wspólnej infrastruktury, wspólnych zasobów np. ludzkich.
Szczegółowo informacje dotyczące ustalenia statusu przedsiębiorstwa znajdują się w Załączniku I do Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014r.
Przykład 1.
Spółka X zatrudnia 3 pracowników (na pełnych etatach), jej obrót w 2019 wniósł 1 mln zł, a suma bilansowa 0,5 mln zł. Jej właściel jest jednocześnie wspólnikiem w Spółce Y w której posiada 40% udziałów. Spólka Y na dzień 31.12.2019 roku zatrudniała 20 pracowników na pełnych etatach, a jej przychody wyniosły 5 mln zł przy sumie bilansowej 2 mln zł.
Spółka X która stara się o subwnecję PFR i na pierwszy rzut oka (bez uwzględniania powiązań) wydaje się być mikroprzedsiębiorstwem (ponieważ nie przekracza progów). Jednak uwzględniając powiązanie przez osobę właściciela należy ją klasyfikowac jako MŚP. Dlaczego? Sumując dane zatrudnienia X=3 + Y=20*40% otrzymujemy łacznie 11 etatów. Pomimo tego, że pozostałe kryteria finansowe nie są przekroczone, z uwagi na kryterium zatrudninia - firma powinna być klasyfikowana podczas ubiegania się o subwencje jako firma MŚP.
Przykład 2.
Spółka X zatrudnia 5 pracowników (na pełnych etatach), jej obrót w 2019 wniósł 1 mln zł, a suma bilansowa 0,5 mln zł. Jej Prezes (uprawniony do samodzielnej reprezentacji) jest jednocześnie samoistnym Prokurentem w Spółce Y, w której nie posiada żadnych udziałów. Spółka Y na dzień 31.12.2019 roku zatrudniała 50 pracowników na pełnych etatach, a jej przychody wyniosły 5 mln zł, przy sumie bilansowej 2 mln zł.
Spółki X i Y są ze soba powiązane przez osobę Prezesa. Ich dane podlegają sumowaniu przy założeniu, że działają na pokrewnych rykach. Stąd Spółka X musi wnioskować o subwencję jako MŚP.
Przykład 3.
Spółka X zatrudniała na dzień 31.12.2019 45 osób. Jej właścicielem w 80% jest zagraniczna Spólka Y, która w macierzystym kraju zatrudniała w tym dniu 220 osób, pozostałe 20% należy do 3 osób fizycznych. Niezależnie od kryteriów finansowych (obrót i suma bilansowa) z powodu kryterium zatrudnienia Spóka X nie jest MŚP tylko powinna być klasyfikowana jako duże przedsiebiorstwo i nie może ubiegac się o subwencję w ramach Tarczy 2.0
Jak oblicza się należną firmie subwencję?
W ramach Tarczy PFR 2.0 występują 2 odmienne metodologie ustalania wysokości subwencji w zależności od statusu firmy.
SUBWENCJA PFR DLA MIKRO FIRM
Obliczanie subwencji w przypadku mikro firm
W tym przypadku subwencja stanowi iloczyn liczby pracowników na dzień 30.09.2020 (maksymalnie 9) oraz kwoty 18.000 zł lub 36.000 zł w zależności od poziomu spadku obrotów.
Progi spadku obrotów:
Spadek obrotów do 30% - subwencja nie będzie przyznana
Spadek obrotów 30-60% - subwencja może wynieść max. 18 tys. zł na 1 zatrudnionego
Spadek obrotów powyżej 60% - subwencja może wynieść max. 36 tys. zł na 1 zatrudnionego
Definicja pracownika na potrzeby ustalania wysokości subwencji w przypadku mikro firm
PFR na potrzeby ustalania wysokości przysługującej subwencji stosuje inną niż w przypadku ustalania statusu przedsiębiorcy (mikro lub MŚP) definicję pracownika tzw. „rozszerzoną”.
W świetle tych przepisów, pracownikami są także współpracownicy, za których przedsiębiorca odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne w tym:
- osoby współpracujące
- osoby zatrudnione na umowy o dzieło lub zlecenie
W przypadku tych osób przyjmuje się 1 osoba = 1 etat.
Tak więc liczba pracowników branych do obliczania subwencji stanowi sumę pracowników etatowych oraz współpracujących, w tym także pracowników, którzy przebywali na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim i wychowawczym.
Dane we wniosku podaje się z dokładnością do 2 miejsc po przecinku.
Wartość subwencji ustalana jest do wysokości etatu.
Zatrudnienie na dzień 30.09.2020 ustalane będzie wg. deklaracji ZUS RCA.
Maksymalna kwota subwencji jak może być przyznana mikro przedsiębiorcy nie może przekroczyć 324.000 zł.
Przykład 1.
Mikro przedsiębiorca miał spadek obrotów 40% i zatrudniał 1 osobę na umowę o pracę na pół etatu. Otrzyma subwencję 9000 zł.
Przykład 2.
Mikro przedsiębiorca miał spadek obrotów 65% i zatrudniał trzy osoby na umowę o pracę na cały etat, jedną na 1/8 etatu i 2 na umowę zlecenie. Otrzyma subwencję 184.680 zł.
Przykład 3.
Mikro przedsiębiorca miał spadek obrotów 33% i zatrudniał 5 osób na umowę o pracę na pełen etat i 1 osobę na umowę zlecenie. Otrzyma subwencję 108.000 zł.
Pozostałe przykłady wysokości subwencji w zależności od liczy pracowników oraz spadku obrotów
1 pracownik 2 pracowników 3 pracowników 4 prac. 5 prac. 6 prac. 7 prac. 8 prac. 9 prac.
Spadek obrotów 30-60% 18.000 zł 36.000 zł 54.000 zł 72.000 zł 90.000 zł 108.000 zł 126.000 zł 144.000 zł 162.000 zł
Spadek powyżej 60% 36.000 zł 72.000 zł 108.000 zł 144.000 zł 180.000 zł 216.000 zł 252.000 zł 288.000 zł 324.000 zł
Rozliczanie i umorzenie subwencji dla mikro firm
W ramach Tarczy 2.0 wprowadzono nowe korzystne rozwiązania polegające na możliwości 100% umorzenia wypłaconej subwencji. Dla przypomnienia w ramach Tarczy 1.0 obowiązuje konieczność jej zwrotu przynajmniej w 25%. Wyjątkowo, 5.01.2021 Rada Ministrów podjęła uchwałę ws. umorzenia pełnej kwoty subwencji uzyskanej w ramach Tarczy Finansowej 1.0 dla branż najbardziej poszkodowanych, bez konieczności spełnienia warunku o utrzymaniu stanu zatrudnienia.
Aby skorzystać ze 100% umorzenia subwencji 2.0 należy spełnić łącznie 2 warunki:
1. Utrzymanie działalności na dzień 31.12.2021 rozumiane jako nieprzerwane jej kontynowanie od dnia założenia wniosku o subwencję do końca 2021 roku (bez zawieszania)
2. Utrzymanie średniego poziomu zatrudnienia w 2021 w stosunku do 2020
Zatrudnienie ma być liczone na koniec każdego miesiąca kalendarzowego i następnie obliczana będzie średnia z 12 miesięcy.
Co w sytuacji, gdy zatrudnienie obniży się?
Zgodnie z zasadami programu, kwota subwencji w przypadku spadku średniego zatrudnienia podlega zwrotowi proporcjonalnie do obniżenia się zatrudnienia.
% redukcji zatrudnienia = % subwencji do zwrotu
Przykład 1
Mikro firma X uzyskała subwencję w kwocie 144.000 zł (na 4 pracowników). W trakcie 2021 zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty obniżyło się do 3 osób (spadek o 25%). Kwota podlegająca zwrotowi do PFR wynosi zatem 144.000 * 25% = 36.000 zł
Przykład 2
Mikro firma X uzyskała subwencję w kwocie 108.000 zł (na 6 pracowników). W trakcie 2021 zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty obniżyło się o 1 osobę (spadek o ok. 17%). Kwota podlegająca zwrotowi do PFR wynosi zatem 108.000 * 17% = 18.360 zł
Przykład 3
Mikro firma X uzyskała subwencję w kwocie 36.000 zł (na 1 pracownika). W trakcie 2021 zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty obniżyło się o 0,5 etatu (spadek o 50%). Kwota podlegająca zwrotowi do PFR wynosi zatem 36.000 * 50% = 18.000 zł
Wydatkowanie subwencji w przypadku Mikro firm
Dozwolone jest sfinansowanie z subwencji:
- kosztów wynagrodzeń pracowników
- opłacanie składek ZUS i podatków
- zakup towarów i materiałów
- zakup usług obcych
- opłacanie najmu (lub umów o podobnym charakterze) nieruchomości użytkowanych na cele działalności gospodarczej
- zakup sprzętu i innych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej
Zabronione jest ze środków z subwencji:
• Dokonywanie świadczeń wypłacanych pracownikowi uznaniowo i innych wymienionych w programie
• Transfery środków pod jakimkolwiek tytułem do właścicieli lub podmiotów powiązanych z beneficjentem
• Przedpłacanie kredytów, leasingów oraz innych podobnych instrumentów (np. pożyczek)
• Finansowanie transakcji nabycia (przejęcia) w sposób bezpośredni lub pośredni w części lub całości innego podmiotu, lub działania o podobnym charakterze.
SUBWENCJA PFR DLA FIRM MŚP
Ogólne limity subwencji
W programie Tarcza 2.0 przyjęto, że maksymalna kwota finansowania dla 1 podmiotu nie może przekroczyć 3.500.000 zł
Maksymalna kwota na 1 pracownika biorąc pod uwagę stan zatrudnienia na 30.09.2020 nie może przekroczyć 72.000 zł
Z kolei maksymalna kwota na 1 pracownika biorąc pod uwagę Tarcze 1.0 + Tarczę 2.0 nie może być wyższa niż 144.000 zł.
Kwalifikowalność do ubiegania się o subwencję
W przypadku MŚP konieczne jest ustalenie najpierw czy doszło do spadku przychodów o minimum 30% w jednym z poniższych okresów:
Wariant 1 (porównanie 9-cio miesięcznych okresów)
Spadek obrotów w okresie od 1 kwietnia – 31 grudnia 2020 w stosunku do okresu 1 kwietnia – 31 grudnia 2019
Wariant 2 (porównanie 3-miesięcznych okresów)
Spadek obrotów w okresie od 1 października – 31 grudnia 2020 w stosunku do okresu 1 października – 31 grudnia 2019.
Obliczanie subwencji w przypadku MŚP
W przypadku MŚP konieczne jest także ustalenie czy doszło lub dojdzie do spadku przychodów o minimum 30%. Ustalenia tego dokonuje się odrębnie dla 2 okresów:
Spadek rzeczywisty za okres miniony tj. miesiące listopad-grudzień 2020 w porównaniu do listopada-grudnia 2019
Spadek prognozowany za miesiące od stycznia do marca 2021 w porównaniu do stycznia-marca 2020
Określenie „kosztów stałych”.
W programie Tarczy PFR 2.0 definicja kosztów stałych jest odmienna niż spotykana w podręcznikach ekonomii czy rachunkowości. W tym przypadku pod pojęciem kosztów stałych należy rozumieć faktyczną stratę brutto, czyli wynik finansowy przed opodatkowaniem, uwzględniający zysk/stratę z działalności operacyjnej oraz koszty i przychody finansowe w okresie od 1 listopada 2020 do 31 marca 2021, wykazaną przez Beneficjenta w rachunku zysków i strat lub innych dokumentach sprawozdawczych z wyłączeniem rezerw na utratę wartości aktywów oraz uwzględniająca pomoc publiczną uzyskaną z innych źródeł (otrzymaną lub oczekiwaną).
W praktyce oznacza to, że należy ustalić na podstawie dokumentów księgowych faktyczną stratę osiągniętą w 2 ostatnich miesiącach 2020 oraz zaprognozować ewentualną stratę na okres I kwartału 2021. Otrzymany wynik należy jeszcze skorygować o otrzymaną pomoc publiczną. Ostateczny rezultat stanowią „Koszty stałe” w rozumieniu programu.
Zgodnie z przyjętymi zasadami w Tarczy 2.0 subwencja może finansować maksymalnie 70% „kosztów stałych”
Definicja pracownika na potrzeby ustalania wysokości subwencji w przypadku MŚP
Identycznie jak w przypadku mikro firm PFR, na potrzeby ustalania wysokości przysługującej subwencji stosuje się inną niż w przypadku ustalania statusu przedsiębiorcy (mikro lub MŚP) definicję pracownika tzw. „rozszerzoną”.
W świetle tych przepisów, pracownikami są także współpracownicy, za których przedsiębiorca odprowadza składki na ubezpieczenie społeczne w tym:
- osoby współpracujące
- osoby zatrudnione na umowy o dzieło lub zlecenie
W przypadku tych osób przyjmuje się 1 osoba = 1 etat.
Tak więc liczba pracowników branych do obliczania subwencji stanowi sumę pracowników etatowych oraz współpracujących, w tym także pracowników, którzy przebywali na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim i wychowawczym.
Dane we wniosku podaje się z dokładnością do 2 miejsc po przecinku.
Wartość subwencji ustalana jest do wysokości etatu.
Zatrudnienie na dzień 30.09.2020 ustalane będzie wg. deklaracji ZUS RCA.
Przykłady podane w zakresie obliczania liczy pracowników w części dotyczącej Mikro firm są adekwatne także w przypadku MŚP.
Ostateczne obliczanie subwencji w przypadku MŚP
Aby ostatecznie określić wielkość przysługującej MŚP subwencji należy dokonać zestawienia obliczonych wcześniej kosztów stałych oraz pomniejszyć je o wcześniej otrzymaną pomoc w ramach Tarczy 1.0, pamiętając o limicie 144.000 zł na zatrudnionego.
Przykład 1.
70% kosztów stałych 1.700.000 zł
Liczba pracowników 22
Kwota otrzymana z TARCZY 1.0 2.200.000 zł
Maksymalna kwota wsparcia z obydwu Tarcz 3.168.000 zł (22*144.000)
Końcowe obliczenie należnej subwencji:
3.168.000 zł
-
2.200.000 zł
------------------------
= 968.000 zł
Pomimo, iż 70% kosztów stałych stanowi kwota 1,7 mln zł w powyższym przykładzie, MŚP będzie mogło wystąpić o subwencję tylko w kwocie 968.000 zł (zaważył na tym przede wszystkim fakt otrzymania 2,2 mln zł z Tarczy 1.0). Kwota z obydwu Tarcz nie może przekroczyć 144.000 zł na pracownika.
Przykład 2.
70% kosztów stałych 1.700.000 zł
Liczba pracowników 22
Kwota otrzymana z TARCZY 1.0 0 zł
Maksymalna kwota wsparcia z Tarczy 2.0 1.584.000 zł (22*72.000)
Końcowe obliczenie należnej subwencji: 1.584.000 zł
Pomimo, iż 70% kosztów stałych stanowi kwota 1,7 mln zł w powyższym przykładzie, MŚP będzie mogło wystąpić o subwencję w kwocie 1.584.000 zł (zaważył na tym przede wszystkim fakt niekorzystania z Tarczy 1.0, przez co limit na 1 pracownika uległ zmniejszeniu). Kwota z Tarczy 2.0 nie może przekroczyć 72.000 zł na pracownika.
Przykład 3.
70% kosztów stałych 1.700.000 zł
Liczba pracowników 28
Kwota otrzymana z TARCZY 1.0 0 zł
Maksymalna kwota wsparcia z Tarczy 2.0 2.016.000 zł (28*72.000)
Końcowe obliczenie należnej subwencji: 1.700.000 zł
W tej sytuacji ograniczaniem wysokości subwencji jest 70% kosztów stałych, czyli kwota 1,7 mln zł. Nie ma tutaj znaczenia fakt, że maksymalna kwota wsparcia, licząc wg. kryterium pracowników, mogła być wyższa. Kwota z Tarczy 2.0 nie może przekroczyć 70% kosztów stałych.
Rozliczanie i umorzenie subwencji dla MŚP
W ramach Tarczy 2.0 wprowadzono nowe korzystne rozwiązania polegające na możliwości 100% umorzenia wypłaconej subwencji.
Aby skorzystać ze 100% umorzenia subwencji 2.0 w przypadku MŚP należy spełnić łącznie 2 warunki:
1. Utrzymanie działalności na dzień 31.12.2021 rozumiane jako nieprzerwane jej kontynowanie od dnia założenia wniosku o subwencję do końca 2021 roku (bez zawieszania, rozpoczęcia likwidacji, upadłości lub restrukturyzacji)
2. Rozliczenie nadwyżki udzielonej subwencji po 31 grudnia 2021 – nie później niż do 31 stycznia 2022. Rozliczenie nastąpi na podstawie dokumentów finansowych za okres listopad 2020 - marzec 2021.
Ważne. Prawidłowe określenie wysokości kosztów stałych i wyliczenie subwencji jest bardzo istotne, gdyż:
1) Nie ma możliwości rekompensaty Kosztów Stałych przekraczających otrzymane wsparcie – innymi słowy, jeżeli zawnioskowana subwencja na podstawie prognoz okaże się być mniejsza aniżeli wykażą to rzeczywiste wyniki gospodarcze – subwencja nie może być zwiększona.
2) Przeszacowanie subwencji – tzn. nadmierne zawyżenie prognozowanej straty w stosunku do faktycznej jaka zostanie osiągnięta spowoduje konieczność jej proporcjonalnego zwrotu do PFR
Ewentualny zwrot subwencji finansowej lub jej części nastąpi po 31 grudnia 2021.
Przykład 1
MŚP zawnioskowało i uzyskało subwencję w kwocie 1.200.000 zł. Tymczasem rzeczywista strata (70% kosztów stałych w okresach, w których przychody zmniejszyły się o minimum 30%) wyniósł 900.000 zł. Kwota podlegająca zwrotowi do PFR wynosi zatem 300.000 (1.200.000 zł – 900.000 zł).
Przykład 2
MŚP zawnioskowało i uzyskało subwencję w kwocie 400.000 zł (w kwocie 160.000 zł wyliczenie opierało się na faktycznej stracie za listopad-grudzień 2020, w kwocie 240.000 zł oparto się na prognozach zakładając, że firma uzyska w I kwartale stratę pozwalająca na subwencję w tej wysokości). Tymczasem firma w rzeczywistości za I kwartał 2021 wykazała niewielki zysk. W takiej sytuacji do PFR powinna być zwrócona kwota 240.000 zł.
Przykład 3
MŚP zawnioskowało i uzyskało subwencję w kwocie 1.080.000 zł. W trakcie I kwartału 2021 okazało się, że koszty stałe, a co za tym idzie subwencja mogłaby być wyższa i wynieść 1.500.000 zł. Zatem różnica o jaką firmą mogłaby się starać to 420.000 zł. Niestety, nie ma możliwości zawnioskowania o kwotę będąca rekompensatą.
Wydatkowanie subwencji w przypadku MŚP
Dozwolone jest sfinansowanie z subwencji:
- do 70% kosztów stałych (rzeczywistej straty)
Zabronione jest ze środków z subwencji:
• Dokonywanie świadczeń wypłacanych pracownikowi uznaniowo i innych wymienionych w programie
• Transfery środków pod jakimkolwiek tytułem do właścicieli lub podmiotów powiązanych z beneficjentem
• Przedpłacanie kredytów, leasingów oraz innych podobnych instrumentów (np. pożyczek)
• Finansowanie transakcji nabycia (przejęcia) w sposób bezpośredni lub pośredni w części lub całości innego podmiotu, lub działania o podobnym charakterze.
CO Z DUŻYMI PRZEDSIĘBIORCAMI?
Nowością w Tarczy 2.0 jest ustalenie wyjątku, który sprzyja podmiotom publicznym, które do tej pory (w Tarczy 1.0) nie mogły na uproszczonych zasadach skorzystać z tej pomocy. Ze wsparcia PFR będą mogły korzystać np. lokalne Aquaparki, miejskie i gminne ośrodki sportowe czy przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, które podlegają organom publicznym.
W najnowszej wersji Tarczy możliwe jest udzielanie pomocy na tych samych zasadach co dla MŚP podmiotom dużym, jeśli:
• Wnioskodawca jest podmiotem, w którym co najmniej 25% kapitału zakładowego lub praw głosu jest bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane, wspólnie lub indywidualnie przez jeden lub więcej organów publicznych, przy czym w każdym przypadku przedsiębiorstwo samodzielne (bez wspólników i podmiotów powiązanych) zatrudnia do 249 pracowników, a roczny obrót nie przekracza 50 mln euro lub jego suma bilansowa nie przekracza 43 mln euro
• Nie jest mikro firmą
• Nie skorzystał z programu Tarcza finansowa PFR dla Dużych Firm
PODSUMOWANIE
Tarcza 2.0 stanowi długo wyczekiwany element wsparcia przedsiębiorstw z branż dotkniętych skutkami pandemii Covid-19. W nowej Tarczy uwzględniono część postulatów środowiska gospodarczych, ale nadal wiele z nich nie zostało wziętych pod uwagę (chodzi przede wszystkim o katalog kodów PKD objętych pomocą).
W porównaniu do Tarczy 1.0 proces wnioskowania o Subwencję (zwłaszcza w przypadku MŚP) stał się bardziej złożony. Bardziej skomplikowane ma być także rozliczenie nowej Tarczy.
Niezależnie od powyższego przedsiębiorcy, którzy spełniają kryteria dostępu do programu będą sięgać po te środki, gdyż stanowią one w chwili obecnej jedyną realną pomoc finansową w istotnych kwotach, która może pozwolić na przetrwanie przez najbliższe miesiące w 2021 roku.
Subwencja krok po kroku
1. Sprawdź, czy możesz być Beneficjentem programu – upewnij się, że spełniasz wszystkie kryteria.
2. Określ, czy jesteś przedsiębiorcą mikro czy MŚP.
3. Przygotuj prawidłowe dane do rejestracji i zrób niezbędne obliczenia.
4. Złóż wymagane deklaracje podatkowe, odczekaj wymagany okres.
5. Zapoznaj się uważnie z oświadczeniami jakie musisz złożyć oraz Regulaminem i wzorem umowy subwencji.
6. Złóż wniosek o subwencję.
7. Wydawaj środki tylko na cele dozwolone w programie.
8. Przestrzegaj zasad i obowiązków jakie określone zostały w dokumentacji Programowej.
9. Rozlicz subwencję w wymaganym terminie.
10. Śledź na bieżąco przepisy i interpretacje, gdyż mogą mieć znaczenie na każdym etapie procesu.
