Komisja Europejska: Polska musi poprawić jakość regulacji. RAPORT

Ograniczenie wzrostu wydatków budżetowych, wzmocnienie innowacyjności i zmiany w systemie emerytalnym, które zapewnią jego stabilność, to najważniejsze zalecenia, jakie Komisja Europejska wydała dla Polski w najnowszych rekomendacjach w celu przygotowania do budżetu na 2020 rok.

Komisja Europejska podsumowała niektóre z najważniejszych działań polskiego rządu. Chodzi m.in. o planowane pogłębienie deficytu budżetowego oraz spadek relacji zadłużenia do PKB. - Scenariusz makroekonomiczny, na którym oparto te prognozy budżetowe, jest wiarygodny. Jednocześnie, aspekty operacyjne niektórych działań niezbędnych do osiągnięcia planowanych celów fiskalnych począwszy od 2020 r. nie zostały jeszcze dostatecznie sprecyzowane - informuje Komisja.

Jednocześnie Komisja zwróciła uwagę na negatywne konsekwencje suszy przy realizacji planu budżetowego na 2018 rok. Wydatki z nią związane miały wynieść około 0,07 proc. PKB. 

Poważnym problemem jest jednak wzrost wydatków publicznych. Rok temu w podobnym dokumencie Komisja zaleciła Polsce, by nominalna stopa wzrostu wydatków publicznych pierwotnych netto nie przekroczyła w br. 4,2 proc. Zdaniem Komisji istnieje ryzyko "znacznego odchylenia od tego zalecanego dostosowania". Z tego względu Komisja Europejska wydała zalecenie, by w 2020 roku stopa nie przekroczyła 4,4 proc., ale jednocześnie zwróciła się do rządu o "Podjęcie dalszych działań w celu zwiększenia efektywności wydatków publicznych, w tym przez reformę procesu budżetowego".

- Według prognozy Komisji z wiosny 2019 r. przy założeniu niezmiennego kursu polityki istnieje ryzyko znacznego odchylenia od tego wymogu w 2020 r. Ogólnie rzecz biorąc, Rada jest zdania, że od 2019 r. konieczne będą dodatkowe działania w celu spełnienia wymogów paktu stabilności i wzrostu - informuje Komisja Europejska.

Mimo powyższych uwag, zdaniem instytucji "Polska osiągnęła znaczny postęp, jeżeli chodzi o doprowadzenie do poprawy przestrzegania prawa podatkowego". - Chociaż Polska nie poczyniła postępów w kwestii ograniczania nadmiernego stosowania obniżonych stawek podatku od wartości dodanej (VAT), to rząd rozpoczął reformę, która może sprawić, że system obniżonych stawek VAT stanie się mniej skomplikowany i będzie prowadzić do mniejszej liczby błędów - informuje Komisja.

Zdaniem ekspertów, drugim, po nadmiernym wzroście wydatków, problemem, jest obniżenie wieku emerytalnego do 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. - Będzie miało poważny niekorzystny wpływ na wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych oraz spowoduje znaczące różnice w poziomie świadczeń otrzymywanych przez kobiety i przez mężczyzn. Istniejące preferencyjne systemy emerytalne wiążą się z kosztami budżetowymi i zmniejszają mobilność pracowników między sektorami - wynika z analizy.

Kwestia przyszłości polskich pracowników jest, zdaniem Komisji, dużym problemem. Polska musi zapewnić adekwatną wysokość przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilność samego systemu. - Niezbędne jest podjęcie działań w celu zwiększenia uczestnictwa w rynku pracy, w tym przez poprawę dostępu do opieki nad dziećmi i do opieki długoterminowej, oraz w celu likwidacji utrzymujących się przeszkód dla bardziej trwałych form zatrudnienia. Wspieranie wysokiej jakości edukacji i rozwijanie umiejętności odpowiadających potrzebom rynku pracy, zwłaszcza poprzez kształcenie dorosłych - radzi Komisja Europejska.

Trzecim wyzwaniem, z którym musi sobie poradzić Polska, jest niewystarczająca innowacyjność gospodarki. Konieczne jest wspieranie instytucji badawczych do ścisłej współpracy z przedsiębiorstwa. Zdaniem Komisji Polska powinna postawić na innowacje, transport (szczególnie pod kątem zrównoważonego rozwoju), a także na infrastrukturę energetyczną i cyfrową, opiekę zdrowotną oraz czystszą energię, z uwzględnieniem różnic regionalnych. - Poprawę jakości regulacji, w szczególności poprzez zwiększenie roli konsultacji społecznych i konsultacji publicznych w procesie legislacyjnym - dodaje Komisja.

Problemem są również niestabilne ramy regulacyjne i inne bariery utrudniające rozwój przedsiębiorstw. - Prowadzenie efektywnego dialogu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami przyczyniłoby się do poprawy jakości prawodawstwa oraz – dzięki ograniczeniu liczby potrzebnych nowelizacji – zwiększyłoby stabilność warunków prowadzenia działalności gospodarczej - pisze w dokumencie.

- Dlatego też zwiększenie roli konsultacji z partnerami społecznymi i konsultacji publicznych – w tym poprzez zapewnienie wystarczającego czasu na proces konsultacji, lepsze wykorzystanie opinii respondentów oraz ograniczenie do minimum przypadków wyłączenia ustaw z konsultacji – w znacznym stopniu przyczyniłoby się do zmniejszenia obciążeń administracyjnych wynikających z częstych zmian przepisów prawa oraz do zwiększenia inwestycji, a także wspierałoby zrównoważony wzrost gospodarczy w perspektywie długoterminowej - radzi Komisja Europejska.

Komisja chwali Polskę za niskie bezrobocie, ale zwraca uwagę na niską aktywność zawodową. - Zachęty do podjęcia pracy funkcjonujące w ramach polskiego systemu zabezpieczenia społecznego są niewystarczające. Świadczenie wychowawcze ograniczyło wprawdzie ubóstwo i nierówności, ale wywarło niekorzystny wpływ na aktywność zawodową rodziców, głównie kobiet, ze względu na wysokość tego świadczenia i kryteria jego przyznawania - wynika z raportu.

Komisja informuje także o niedostostecznej jakości kształcenia nauczycieli. - System zapewniania jakości szkolnictwa wyższego również ma pewne słabe punkty. Pomimo niedawnych reform kształcenia zawodowego i szkolnictwa wyższego nadal brakuje skutecznej koordynacji kształcenia dorosłych i nie jest jasne, jaki będzie wpływ wprowadzanych zmian na jakość kształcenia i szkolenia oraz poziom umiejętności - pisze Komisja Europejska.