Europejski Kongres Finansowy w Sopocie

Otwierając obrady Jan Krzysztof Bielecki, przewodniczący Rady Programowej EKF zauważył, że EKF nigdy nie zasypia, pracuje cały rok. Spotkanie w Sopocie to ukoronowanie cyklu wydarzeń i prac prowadzonych cały czas m.in. Kongres Bankowości Detalicznej oraz Kongres Bankowości Korporacyjnej, Zarządzanie Ryzykiem w Bankach. To całoroczna praca wykonywana wspólnie przez ludzi mających wpływ na sektor finansowy w Polsce. EKF to 51 członków Rady Programowej, 500 ekspertów współtworzących i prognozy i opnie, czy stanowiska EKF, 101 uczestników X edycji Akademii EKF. Cała społeczność Akademii liczy 1008 osób. To 7 publikacji w ostatnim roku oraz 30 rekomendacji makroekonomicznych dla Polski. EKF to także nowe propozycje. W tym roku ruszył projekt EKF Research, prowadzony przez zespół ekspertów i badaczy. Ruszają także studia podyplomowe na temat zrównoważonego rozwoju i finansów. Ważnym projektem jest również współpraca EKF ze środowiskami samorządowymi pod hasłem Local Trends, czyli Europejskie Forum Samorządowe w Poznaniu i Samorządowy Kongres Finansowy w Sopocie.

Relacje z Ukrainą

Joshka Fischer, honorowy Przewodniczący EKF zauważył, że trwająca wojna na Ukrainie zmieni cały kontynent. Dlatego potrzebne są takie inicjatywy jak EKF. Bo wojna kiedyś się skończy zwycięstwem Ukrainy. Ważne jest by głos sektora finansowego, zwłaszcza z nowych krajów UE był wyraźnie słyszalny w całej Europie. To zdefiniuje przyszłość Europy. Unia musi dotrzymać obietnic złożonych wobec krajów kandydujących do UE, takich jak Ukraina i Mołdawia.

Relacjom z Ukrainą poświęcony był także wykład Timothy Snydera z Yale University. Dziedzictwo Jerzego Giedroycia to przesłanie - niezależność Polski potrzebuje niezależnej Ukrainy. Oba kraje mają dzisiaj problemy z praworządnością, respektowaniem niezawisłości sądów. Polska też musi wrócić na ścieżkę praworządności. Zwłaszcza, że chce pełnić rolę przewodnika dla Ukrainy w jej drodze do Europy. Jeśli to się nie zmieni stworzy to problem i dla Polski i przede wszystkim dla Ukrainy. Profesor Snyder uważa, że Ukraina powinna być jak najszybciej w NATO i w UE. Dzisiaj Ukraińcy śledzą to co się dzieje w Polsce i nie mogą popełnić polskich błędów. Trzeba już myśleć o tym jak będziemy odbudowywać demokratyczną Ukrainę po wojnie. Trzeba szukać i szkolić ludzi w regionach, przygotowywać ich do wzięcia odpowiedzialności. Ekipa Żeleńskiego jest imponująca, ale potrzebna jest szersza reprezentacja na czas po wojnie. Cześć czynników decydujących, ile jeszcze będzie trwała wojna jest poza Ukrainą i poza Rosją. Putin może liczyć, że dotrwa do momentu, gdy pojawi się republikański Prezydent USA, który stanie się prorosyjski. Rosją napadła na Ukrainę, także z Białorusi. Ta wojna będzie miała wpływ na sytuację w tym kraju. Wiemy, że Łukaszenka jest zakładnikiem Putina. Jeśli Ukraina wygra zdecydowanie nie będzie mógł długo trwać u władzy.

Nagroda dla wizjonera ekonomii

Światowej sławy ekonomista Charles Goodhart został laureatem nagrody „Dla wizjonera ekonomii” przyznanej przez Europejski Kongres Finansowy. Największą sławę brytyjskiemu ekonomiście przyniosło nazwane jego imieniem „prawo Goodharta”. Brzmi ono tak: „Każda obserwowana statystycznie zależność ma skłonność do zawodzenia w momencie, w którym zaczyna być wykorzystywana do celów regulacyjnych”. Charles Goodhart widział, jak wygląda złe działanie polityczne, błędna kalkulacja, błędne prognozy i udowodnił, że ekonomia empiryczna ma sens – mówił wygłaszając laudację przewodniczący Rady Programowej EKF Jan Krzysztof Bielecki.

Nowe technologie niosące rozwiązania dzisiejszych problemów, ale też obawy o miejsca pracy i brak kontroli nad jej działalnością. Jerzy Kwieciński, wiceprezes Pekao SA w ramach kwadransa EKF zauważył, że banki są dzisiaj właściwie instytucjami technologicznymi. Andrzej Kopyrski, wiceprezes PKO BP potwierdził, że sztuczna inteligencja w bankach już jest. Głownie wykorzystywana jest w relacjach z klientami detalicznymi oraz małymi firmami. Pozwala to uwolnić pracowników do obsługi dużych projektów. Jest także wykorzystywana w analizie ryzyka stwarzając szanse na predykcyjne analizy z jej wykorzystaniem. Pozwoli to na przygotowywanie przez banki produktów z wyprzedzeniem. Magdalena Dziewguć w trakcie panelu o polskiej dolinie Inżynierów i technologii zauważyła, że 60 tys. firm technologicznych w Polsce to aż 8% wszystkich firm technologicznych w UE. Mamy najlepszych programistów. Nie powinniśmy już mieć kompleksów w stosunku do Estonii. Karol Mazurek z Accenture zauważył, że mamy już dolinę inżynierów, teraz czas żebyśmy mieli dolinę inżynierii. Partner zarządzający w McKinsey& Co, Tomasz Marciniak uznał, że priorytetami dla Polski są wzrost produktywności i wykorzystanie do tego sztucznej inteligencji oraz wzrost inwestycji.

Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii zwrócił uwagę, że mamy czasy, zupełnie wyjątkowe. Od momentu COVID nie ma prognoz dłuższych niż 6-12 miesięcy. A i te często ulegają zmianie. Dlatego warto podejmować działania wynikające z polityki reakcyjnej na zmieniające się otoczenie.

Forum wymiany poglądów

Jacek Jastrzębski, Przewodniczący KNF w swojej wypowiedzi podkreślił, że EKF to autentyczne forum wymiany poglądów i opinii. Zauważył, że różne nierozwiązane problemy wracają w postaci ryzyk systemowych. Główny problem dla sektora bankowego to rozstrzygnięcie ETS w sprawie wykorzystanie kapitału w hipotecznych kredytach walutowych. Pada pytanie czy polski system bankowy jest przygotowany na to rozstrzygnięcie, które może spowodować transfer kwoty 100 mld złotych z banków. W ocenie Przewodniczącego KNF kwota ta jest nienależna i mogłaby zostać lepiej wykorzystana. Porozumienia między stronami powinny opierać się na rozwiązaniu zaproponowanym przez KNF w roku 2020. Banki nie mogą jednak liczyć, że uda się wprowadzić regulacje ustawowe w tym zakresie. Najlepszym rozwiązaniem są ugody, bo dzisiaj tylko one są dostępne, a jest ryzyko, że ustawy nie będzie wcale. Kolejnym wyzwaniem dla rynku są kredyty mieszkaniowe w złotych, z którym trzeba będzie się także zmierzyć. Kredyty długoterminowe są wciąż finansowane depozytami, a to jest niedostatek rynku, który musi zostać skorygowany. Konieczne są decyzje banków w tym obszarze. Przewodniczący KNF podkreślił dobrą współpracę nadzoru z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym. Pozwoliło to na skuteczna ochronę klientów banków, które musiały być objęte restrukturyzacją wymuszoną ich agresywna polityką prowadzoną w poprzednich latach. Rok temu na EKF padł apel o utworzenie Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych. Nadzór odpowiedział na to wezwanie i uruchomił prace. To przykład dobrej współpracy różnych instytucji z rynku finansowego.

Budowa jednolitego rynku kapitałowego w Unii Europejskiej będzie zadaniem bardzo trudnym, ale nie niewykonalnym – uważa Verena Ross, przewodnicząca Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), gościni specjalna Europejskiego Kongresu Finansowego. Unia Rynku Kapitałowego to projekt, którego celem jest zapewnienie przedsiębiorstwom dostępu do rynków kapitałowych, a równocześnie inwestorom, drobnym ciułaczom i przyszłym emerytom dostęp do porównywalnych i przejrzystych instrumentów inwestycyjnych we wszystkich krajach. Europejski nadzorca pracuje także nad tzw. jednolitym europejskim punktem dostępu, w którym będą znajdować się spójne informacje o przedsiębiorstwach całej Unii, żeby inwestorzy mogli podejmować lepsze decyzje. Dzięki nowym regulacjom dotyczącym prospektu emisyjnego mniejsze i średnie firmy będą miały lepszy dostęp do rynku kapitałowego. Jakub Michalik z ESMA zauważył w trakcie panelu poświęconego przyszłości rynku kapitałowego w Polsce i w UE, że luka kapitałowa pomiędzy UE a USA będzie się zwiększać. Mamy rynek kapitałowy bez kapitału. Trzeba zainteresować obywateli inwestycjami, mamy ponad 400 milionów obywateli, którzy mogą zainwestować. Trzeba wspierać każdy z 27 rynków.

Rynek Europy Centralnej i Wschodniej jest obecnie najmniej rozwiniętym rynkiem Private Equity w Europie, to opinia Tomasza Czechowicza, Prezesa Zarządu MCI Capital ASI S.A. Małgorzata Bobrowska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych zauważyła, że dużych transakcji jest mało, trudno więc zdywersyfikować portfolio na polskim rynku. Stąd decyzja by szukać szans na rynku małych i średnich przedsiębiorstw.

Indeks wiarygodności państwa

Na poprzedzającym oficjalne otwarcie EKF śniadaniu prasowym prof. Jerzy Hausner, koordynator projektu „Indeks wiarygodności państwa” powiedział, że osłabienie wiarygodności państwa czyni je mniej odpornym na szoki. Podnosząca się wiarygodność państwa wpływa na jakość rządzenia, zapobiega ignorancji urzędniczej. Andrzej Rzońca, profesor Szkoły Głównej Handlowej mówił, że po raz kolejny indeks wiarygodności okazał się ujemny. W tym roku badanie zostało rozszerzone prócz Polski o Czechy, Słowację i Węgry, a także o obszar zmian środowiska i ochrony klimatu. Najniższy poziom wiarygodności odnotowały Węgry i Polska, dla których indeks od wielu lat był ujemny, jednak Słowacja i Czechy, w tym roku także odnotowały ujemną wartość indeksu.

Dr Marcin Mrowiec zaprezentował wyniki prognoz makroekonomicznych przygotowanych w oparciu o opinie 36 ekspertów. Prognoza przewiduje w roku 2023 wzrostu PKB o 0,8 procenta. W kolejnych latach wzrost osiągnie poziom ok. 3,5% (odczyty dla lat 2025 i 2026). Konsumpcja prywatna będzie mieć ujemną dynamikę -0,5%. Bezrobocie (BAEL) wyniesie 2,9%, co daje Polsce trzecie miejsce za Czechami (2,2%) i Niemcami (2,8%). Największym zagrożeniem dla wzrostu gospodarczego postrzegana przez rynek jest demografia. Pracowników jest wyraźnie mniej i będzie to jedno z wyzwań. Stawia to kluczowe pytanie o politykę imigracyjną. Inflacja średnioroczna wyniesie 12,8%. Deficyt budżetowy w roku 2023 wyniesie 5%, w kolejnym roku 4%. W kolejnych latach 3,3%. Zagrożenia dla koniunktury gospodarczej - przede wszystkim demografia, tzw. koszty roku wyborczego dla gospodarki zwiększające deficyt budżetowy, zbyt niski poziom inwestycji. Także trwający konflikt między rządem, a Komisją Europejską oraz zagrożenie stagflacją. Eksperci zakładają lekkie wzmocnienie złotego wobec euro, ale widoczna jest niska wiarygodność polityki fiskalnej i monetarnej NBP co może mieć wpływ na rzeczywisty kurs wymiany. Wśród rekomendacji znajduje się postulat ograniczania deficytu, zwiększenie transparentności działań rządu w obszarze finansów publicznych, stabilność regulacji, stymulowanie aktywności zawodowej, polityka antyinflacyjna, przywrócenie praworządności i powstrzymanie retoryki antyunijnej, jak również podjęcie decyzji w zakresie polityki imigracyjnej.