Jak prawidłowo informować o cenach towarów i usług? "Kontrola wykazała liczne nieprawidłowości"

Cena jest jednym z czynników, który - poza marką oraz indywidualnymi preferencjami konsumentów - ma wpływ na decyzje o zakupie towaru czy usługi. Konsument powinien mieć pełną informację o towarze, w tym również o wysokości jego ceny. Rzetelna informacja o wysokości ceny oraz ceny jednostkowej, a także możliwość porównania cen podobnych produktów to realizacja jednego z podstawowych praw konsumentów – prawa do informacji.

Na podstawie Planu kontroli na 2020 r. Inspekcja Handlowa przeprowadziła w minionych miesiącach na terenie całego kraju kontrole, których celem było sprawdzenie przestrzegania przez przedsiębiorców obowiązków w zakresie informowania o cenach towarów i usług oraz sposobu uwidocznienia informacji o cenach. W toku kontroli sprawdzono, czy w miejscu sprzedaży detalicznej lub w miejscu świadczenia usług przedsiębiorcy uwidaczniają w sposób jednoznaczny, niebudzący wątpliwości oraz umożliwiający porównanie cen, ceny towarów (usług) oraz ceny jednostkowe, a także porównano zgodność uwidocznionych cen z cenami zakodowanymi w kasie, w czytniku oraz informacjami podanymi w materiałach reklamowych.

Kontrolą objęto łącznie 2232 przedsiębiorców w tym m.in. placówek detalicznych, placówek należących do sieci handlowych, placówek gastronomicznych, myjni samochodowych, parkingów i stacji benzynowych. Nieprawidłowości stwierdzono u 1115 przedsiębiorców.

Stosunkowo najwięcej (liczba kontroli do liczby nieprawidłowości) nieprawidłowości stwierdzono na stacjach benzynowych i w sklepach detalicznych, a także w lokalach gastronomicznych oraz w sklepach sieci handlowych. Kontrolą objęto 471 223 partie produktów, kwestionując sposób oznakowania ceną 12,4 proc. skontrolowanych partii produktów (tj. 58 538 partii).

Najczęstsze nieprawidłowości

W miejscach sprzedaży towarów brakowało cen lub ceny oznaczano nieprawidłowo. Na stacjach benzynowych stwierdzano, że ceny paliw były niewidoczne dla kierowców zbliżających się do stacji. W przypadku lokali gastronomicznych zauważano brak w cennikach informacji o ilości nominalnej oferowanych potraw i napojów.

Jak informować o cenach?

Inspekcja Handlowa przypomina jak prawidłowo informować o cenach.

W miejscu sprzedaży detalicznej:
- cena towaru powinna być umieszczona w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla konsumentów, na towarze, bezpośrednio przy towarze lub w bliskości towaru, którego dotyczy;
- obok ceny powinna znaleźć się cena jednostkowa towaru, czyli cena za jednostkę miary (np. za 1 litr lub kilogram)
- cenę i cenę jednostkową uwidacznia się m.in. na wywieszce, w cenniku, katalogu, na obwolucie
- w przypadku towaru sprzedawanego luzem uwidacznia się cenę jednostkową.

Na stacjach benzynowych i płatnych parkingach ceny powinny być umieszczone tak, by były one czytelne dla kierowców pojazdów zbliżających się do stacji/parkingu, poruszających się po drogach publicznych.

W przypadku usług:
- cena uwidoczniona jest w cenniku (ogólnodostępnym i dobrze widocznym), a w przypadku świadczenia usług wyłącznie u konsumenta, sprzedawca powinien przedstawić cennik (w formie pisemnej lub elektronicznej) przed wykonaniem usługi
- obok ceny powinno znaleźć się dokładne określenie rodzaju i zakresu usługi
- przy uwidacznianiu cen za usługi mogą być podane stawki godzinowe, stawki procentowe, ceny za kilometr i inne stawki przeliczeniowe, które powinny zawierać wszystkie elementy składowe ceny
- ceny za przejazd do odbiorcy usługi powinny być wycenione niezależnie od wyceny usługi
- w przypadku, gdy cena za wykonanie usługi nie obejmuje wartości materiałów i towarów niezbędnych do jej realizacji, sprzedawca musi o tym wyraźnie poinformować konsumenta.

Prawa konsumenta

W przypadku działalności gastronomicznej, ceny oferowanych potraw, wyrobów i innych usług powinny być umieszczone w cenniku, który musi zawierać również pełne nazwy potraw oraz określenie ich ilości. Konsument powinien otrzymać cennik przed złożeniem zamówienia, a dodatkowo cennik powinien być wywieszony w miejscu ogólnodostępnym wewnątrz lub na zewnątrz lokalu gastronomicznego

W przypadku usług w zakresie hotelarstwa, cennik zawierający informacje o cenach oferowanych noclegów, ewent. potraw, wyrobów, wyżywienia i innych usług, czy dodatkowych opłatach (np. związanych z korzystaniem z hotelowej linii telefonicznej) powinien być dostępny w każdym pokoju hotelowym.

W przypadku rozbieżności lub wątpliwości co do ceny za oferowany towar lub usługę konsument ma prawo do żądania sprzedaży towaru lub usługi po cenie dla niego najkorzystniejszej.