Gęsi kapitolińskie

Afera Watergate – polegająca na zamontowaniu podsłuchu w siedzibie konkurencyjnej dla administracji Nixona Partii Demokratycznej – doprowadziła do upadku republikańskiego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Jej bohaterem, obok Richarda Nixona oraz dziennikarzy „Washington Post” Boba Woodwarda i Carla Bernsteina, był Mark Felt. Pozostawał anonimowy przez 30 lat. Swoją tożsamość ujawnił dopiero w 2005 r. Felt był zastępcą dyrektora Federalnego Biura Śledczego (FBI) i postanowił przekazać opinii publicznej informacje o inwigilowaniu konkurentów politycznych przez prezydenta USA. Ukrywał się pod pseudonimem „Głębokie gardło” zaczerpniętym z tytułu filmu dla dorosłych. Spotykał się z reporterami na podziemnym parkingu zazwyczaj o godzinie 2 w nocy. Zastępca szefa FBI był więc wewnętrznym źródłem przecieku tajnych informacji. Jego moralny sprzeciw wzbudziło postępowanie śledczych tuszujących sprawę nielegalnego podsłuchu założonego w waszyngtońskim hotelu Watergate. Podjął swoje działanie w interesie publicznym.

Mark Felt jest więc emblematycznym przykładem sygnalisty, a więc człowieka zgłaszającego nieprawidłowości, o których dowiedział się podczas wykonywania swoich obowiązków służbowych. Ostatnio taką osobą była Francis Haugen, była pracownica Facebooka, która w tajemnicy skopiowała tysiące stron świadczących o tym, że serwis stawiał na zysk kosztem bezpieczeństwa.

Dmuchający w gwizdek

Po angielsku ktoś taki jest określany jako whistleblower, a więc „człowiek dmuchający w gwizdek”. Skąd się wzięło to określenie? Wymyślił je w 1971 r. amerykański aktywista, twórca ruchu konsumenckiego, a potem polityk Ralph Nader. Stał się on popularny po opublikowaniu...