Przedsiębiorcy muszą się przygotować na zmiany

Ustawa nakłada na podatników obowiązek sporządzania dokładniejszej niż dotychczas dokumentacji cen transferowych, zawierającej szczegółowe informacje na temat polityki cen transferowych, a w niektórych przypadkach także analizy porównawczej dla transakcji tzw. benchmarkingu. 

Rozszerzony obowiązek dokumentacyjny wejdzie w życie już od 1 stycznia 2017 r. Wprowadzone zmiany pozwalają organom podatkowym na bardziej trafny dobór podmiotów do kontroli cen transferowych. Z tego względu warto już dziś przygotować się na zmiany, nie tylko pod kątem zwiększonego zaangażowania w przygotowanie dokumentacji cen transferowych, ale także pod kątem zabezpieczenia potencjalnych ryzyk wiążących się z realizowanymi transakcjami, a także odpowiedniego zdefiniowania polityki cen transferowych i jej uzasadnienia. 

Podmioty powiązane i ich obowiązki

Powiązania pomiędzy podmiotami można podzielić na kapitałowe i personalne. Wśród powiązań kapitałowych możemy wyróżnić powiązania bezpośrednie oraz pośrednie, które występują w relacjach zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której jeden podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada co najmniej 5 proc. udziału w kapitale innego podmiotu. Tak jest obecnie. Od przyszłego roku za podmioty powiązane kapitałowo będą uznane te, w których udział w kapitale innego podmiotu nie będzie mniejszy niż 25 proc. 

Od nowego roku nastąpi wyraźne rozróżnienie obowiązków dokumentacyjnych w zależności od wielkości podatników. Im większa skala działalności, tym więcej obowiązków. W konsekwencji najmniejsi podatnicy, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, nie przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartości 2 mln euro, nie będą musieli przygotowywać dokumentacji podatkowej. 

Powstanie obowiązku dokumentacyjnego będzie miało miejsce również w kolejnym roku podatkowym, nawet jeśli wysokość przychodów w roku, za który podatnik był zobowiązany do sporządzenia dokumentacji, była niższa. 

Analiza porównawcza – benchmarking

Obowiązek sporządzania dodatkowej analizy porównawczej będzie dotyczył podmiotów, u których przychody lub koszty przekroczą 10 mln euro lub podmioty te posiadają udziały w spółce niebędącej osobą prawną (np. w spółce cywilnej, jawnej, komandytowej), której przychody lub koszty przekroczyły taki próg. Analiza porównawcza pozwala udowodnić, że stosowane ceny (marże, poziom zysków) są ustalone na poziomie rynkowym, czyli takim, jaki zaakceptowałyby podmioty niepowiązane. Od 2017 r. analiza powinna być aktualizowana co najmniej co trzy lata lub częściej, jeśli zaszły istotne zmiany warunków ekonomicznych transakcji (zdarzenia). 

Ceny transferowe to ukryte ryzyko dla podmiotów powiązanych

Przygotowując się do zmian w zakresie cen transferowych, nie można zapomnieć o zabezpieczeniu teraźniejszości. Wzmożone kontrole, które czekają przedsiębiorców w najbliższych latach, będą dotyczyły przecież dokumentowania przeszłych transakcji, a nie tych przyszłych. Należy dokonać weryfikacji transakcji z lat poprzednich i przeanalizować je pod kątem obowiązku dokumentacyjnego. Czasem z pozoru błaha transakcja może wpłynąć na obowiązek dokumentacyjny. Wynika to z faktu, że dla oceny, czy obowiązek dokumentacyjny istnieje, wartość wszystkich transakcji należy zsumować. Należy zatem dokonać weryfikacji limitów transakcji. Ostatnio nastąpiła zmiana podejścia do zasad sumowania wartości transakcji według najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych i przyjęcie podejścia „restrykcyjnego” jest dążeniem do zapewnienia podatkowej transparentności stosunków pomiędzy podmiotami powiązanymi. 

Warto dodać, że analiza porównawcza, której obowiązek sporządzenia wprowadzają nowe przepisy, jest doskonałym narzędziem do badania rynkowości swoich transakcji, jest to skuteczny dowód dla organów podatkowych, że zastosowane zostały ceny rynkowe. Co więcej, baza służąca do sporządzania tej analizy jest także narzędziem, którym posługują się organy podatkowe, co oznacza, że dokonując weryfikacji na podstawie tej samej bazy, odbieramy organom podatkowym narzędzie do kwestionowania naszych transakcji. Dlatego analizę benchmarkingową warto jest sporządzić dla transakcji już dokonanych i zbadać, czy zastosowane przez nas ceny transakcji są rynkowe. Benchmarking w sposób niewątpliwy pokaże nam, czy zastosowane marże zostały przyjęte w sposób prawidłowy.