Cała Polska specjalną strefą ekonomiczną

Projekt rozporządzenia wykonawczego precyzuje zakres działalności gospodarczej, która nie może być objęta decyzją o wsparciu. Decyzja ta nie może dotyczyć m.in. działalności związanej z produkcją wyrobów tytoniowych, przetwarzaniem paliw silnikowych oraz wyrobem napojów alkoholowych, działalnością w zakresie gier i zakładów wzajemnych, a także gospodarowania odpadami. 

Dodatkowo inwestycja musi spełniać warunki zgodności ze średniookresową strategią rozwoju, o której mowa w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Spełnienie tych warunków ustala się na podstawie „Kryteriów oceny projektów inwestycyjnych” stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia. 

Przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie nowej inwestycji będzie musiał także spełniać określone w rozporządzeniu kryteria „ilościowe” uzależnione od:

- procentowego stosunku przeciętnej stopy bezrobocia w powiecie do przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz

- zobowiązania się przez przedsiębiorcę do poniesienia kosztów kwalifikowanych inwestycji w minimalnej wysokości. 

Na przykład dla powiatów, w których stopa bezrobocia jest wyższa od 60 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju (lecz nie wyższa niż przeciętna stopa bezrobocia) przedsiębiorca będzie musiał zobowiązać się do poniesienia kosztów kwalifikowanych w wysokości co najmniej 80 mln zł. Odpowiednio, w powiatach o wyższych wskaźnikach bezrobocia wysokość kwoty kosztów kwalifikowanych będzie malała, np. dla wskaźnika powyżej 250 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju jest to co najmniej 10 mln zł kosztów kwalifikowanych. 

W przypadku inwestycji w zakresie nowoczesnych usług dla biznesu, takich jak outsourcing procesów biznesowych, usług informatycznych, tzw. centrów usług wspólnych oraz prac badawczo-rozwojowych ponoszonych przez mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, szczegółowe warunki dotyczące wysokości kosztów kwalifikowanych inwestycji będą obniżone, odpowiednio: dla mikroprzedsiębiorców – o 98 proc., dla małych przedsiębiorców – o 95 proc., zaś dla średnich przedsiębiorców – o 80 proc. 

W rezultacie dla powiatu, w którym stopa bezrobocia będzie wyższa od przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, lecz nie wyższa niż 130 proc. średniej krajowej, przedsiębiorca będzie zobowiązany do poniesienia kosztów kwalifikowanych inwestycji w wysokości co najmniej 60 mln zł. W przypadku inwestycji w zakresie nowoczesnych usług dla biznesu wysokość kosztów kwalifikowanych inwestycji będzie obniżona odpowiednio: dla mikroprzedsiębiorców – do 1,2 mln zł, dla małych przedsiębiorców – do 3 mln zł, dla średnich przedsiębiorców – do 12 mln zł. 

Pomoc publiczna udzielana przedsiębiorcy w formie zwolnień podatkowych stanowi regionalną pomoc inwestycyjną z tytułu kosztów nowej inwestycji. Jej maksymalna wielkość jest liczona jako iloczyn maksymalnej intensywności pomocy określonej dla danego obszaru i poniesionych kosztów inwestycji kwalifikujących się do objęcia pomocą. 

Warunkiem udzielenia pomocy z tytułu nowej inwestycji jest udział środków własnych przedsiębiorcy wynoszących co najmniej 25 proc. całkowitych kosztów kwalifikowanych inwestycji. Za wydatki kwalifikujące się do objęcia pomocą na nowe inwestycje uznaje się koszty inwestycji, pomniejszone o naliczony podatek od towarów i usług oraz o podatek akcyzowy. 

Warunkiem korzystania ze zwolnienia z podatku dochodowego jest: utrzymanie własności składników majątku, z którymi były związane wydatki inwestycyjne – przez 5 lat, a w przypadku małych i średnich przedsiębiorców – przez 3 lata, przy czym nie wyklucza się wymiany przestarzałych instalacji lub sprzętu w związku z szybkim rozwojem technologicznym, a także utrzymanie inwestycji w regionie, w którym udzielono pomocy, przez okres nie krótszy niż 5 lat od momentu, gdy cała inwestycja zostanie zakończona, a w przypadku mikro-, małych i średnich przedsiębiorców – przez okres nie krótszy niż 3 lata. 

Zgodnie z projektowaną ustawą przewidziane w niej narzędzia wsparcia będą miały zastosowanie do nowych inwestycji realizowanych na terytorium całej Rzeczypospolitej Polskiej. Nowelizacja zlikwiduje długotrwałą i obciążającą przedsiębiorcę procedurę zmiany granic SSE oraz ograniczenie obszarów, na których można było uzyskać wsparcie. Hasło „Cała Polska specjalną strefą ekonomiczną” znalazło więc odzwierciedlenie w tym właśnie projekcie ustawy. 

W uzasadnieniu stwierdzono także, że otwierając możliwość uzyskania wsparcia dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, projektodawcy zakładają większy napływ inwestycji w rejony słabiej rozwinięte, które na obecnym etapie rozwoju nie są w stanie sprostać wygórowanym wymaganiom dużych inwestorów, jak np. infrastruktura czy dostępność zasobów ludzkich. 

Ustawodawca szczególną i znaczącą rolę powierzył „zarządzającemu obszarem”. Do jego zadań należy prowadzenie działań zmierzających do powstawania nowych inwestycji i ich rozwoju na terenie obszarów przypisanych zarządzającemu obszarem, w tym m.in.: 

- udostępnianie przedsiębiorcom, na podstawie umowy, składników mienia, których zarządzający jest właścicielem, posiadaczem zależnym lub oddanych mu w zarząd, 

- gospodarowanie składnikami mienia, których zarządzający obszarem jest właścicielem, posiadaczem zależnym lub oddanych mu w zarząd, w sposób ułatwiający przedsiębiorcom prowadzenie działalności gospodarczej. 

Zarządzający obszarem będzie świadczył nieodpłatnie usługi w zakresie szkoleń oraz doradztwa na rzecz przedsiębiorców korzystających ze wsparcia nowych inwestycji, określane szczegółowo w planie rozwoju inwestycji. Podmiot ten upoważniony będzie również do zawierania umów o świadczenie na rzecz przedsiębiorców innych usług za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie zarządzającego będzie uwzględniać w szczególności: koszty, nakłady i wydatki ponoszone przez zarządzającego obszarem w związku ze świadczoną przez niego usługą. 

Spółki zarządzające (element, który pojawił się w ocenie skutków regulacji) będą wykonywały zadania wskazane im w ustawie na terenach powiatów, które zostaną im przydzielone w drodze rozporządzenia. Staną się one centrum wiedzy dla przedsiębiorców o wszystkich aspektach działalności gospodarczej w regionie, a także będą kontynuowały specjalizację w branżach i sektorach, w których mają przewagę kompetencyjną. 

Przedstawiony przez Ministerstwo Rozwoju projekt jest uzasadniony brakiem dostosowania dotychczasowych instrumentów wsparcia przedsiębiorców w ramach zwolnień podatkowych do zmieniających się potrzeb i wyzwań ekonomicznych. Warunki uzyskania zwolnienia z podatku są uzależnione od wielkości przedsiębiorcy określanej zgodnie z definicją Unii Europejskiej oraz od stopy bezrobocia w powiecie właściwym dla lokalizacji inwestycji. Kryteria ilościowe (wymagane nakłady inwestycyjne) zostaną dostosowane do możliwości firm z segmentu MSP i zakładają, wspomniany już, większy napływ inwestycji w rejony słabiej rozwinięte, które dzięki temu będą mogły sprostać wymaganiom dużych inwestorów. 

Ponadto założono, że w wyniku zmiany Polska poprawi swoją konkurencyjność na tle państw sąsiedzkich. Oferta innych krajów była dotychczas korzystniejsza przede wszystkim w zakresie obszaru, na którym można było uzyskać zwolnienie podatkowe. Przyjęte w założeniach zróżnicowanie kryteriów dostępu pomocy ma pozwolić na skoncentrowaniu oferty na inwestycjach wnoszących wartość dodaną dla polskiej gospodarki.