Nowe możliwości wsparcia dla MSP

Część z nich to kontynuacja wcześniejszych programów, które z powodu wyczerpania się pieniędzy zostały zawieszone, a część jest zupełnie nowa. Skorzystanie z nich nierzadko łączy się z różnymi ograniczeniami, ale jest ich tyle, że każdy znajdzie coś dla siebie. 

ARP: gry, kosmos i transfer technologii

Od 2016 r. swoją ofertę dla małych i średnich firm zaczęła budować Agencja Rozwoju Przemysłu, która wcześniej skupiała się niemal wyłącznie na przedsiębiorstwach dużych. Najciekawsze możliwości pozyskania finansowania na rozwój skierowane są tu raczej do wąskich, wybranych grup MSP. 

Jednym z pierwszych takich sektorów jest branża gier wideo. W ramach adresowanego do nich programu przewidziano różne działania wspierające je na kolejnych etapach rozwoju. Pierwszą fazą było powołanie w lipcu 2016 r. ARP Games – akceleratora gier wideo. 

– Wsparcie kierowane jest tu głównie do młodych twórców gier i startupów. Składają się na nie 3-miesięczne stypendium dla członków zespołów zakwalifikowanych do programu (do 20 tys. zł dla każdego zespołu), szkolenia i opieka mentora, eksperta branżowego. Wybrane zespoły mogą na następnym etapie liczyć na propozycję inwestycyjną w kwocie średnio 50 tys. zł oraz na pomoc w poszukiwaniu wydawcy projektu i kolejnych inwestorów – mówi Bartosz Sokoliński, dyrektor Biura Rozwoju i Innowacji ARP SA. Nabory chętnych ogłaszane są dwa razy w roku – ostatni odbył się w czerwcu. 

Kolejnym krokiem (konkrety poznamy pod koniec roku) ma być stworzenie instrumentów finansowych, po które będą mogły sięgać firmy z sektora gier, które już działają na rynku. 

Podobny program ARP uruchomiła dla branży technologii kosmicznych (szczególny nacisk kładąc w nim na budowanie kadr i rozwój kontaktów, w tym międzynarodowych). Przewidziano tu programy stażowe (już odbyły się dwie edycje „Rozwoju kadr sektora kosmicznego”), promowanie zakładania startupów, udziału polskich firm w międzynarodowych konkursach (kolejne edycje Galileo Masters) i stworzenie pierwszego w kraju akceleratora technologii kosmicznych space3.ac. W najbliższych planach jest ułatwianie MSP dostępu do finansowania. Będzie można dostać dotację na udział w misjach gospodarczych i pożyczkę na realizację kontraktów zawartych  z organizacjami międzynarodowymi z obszaru eksploracji kosmosu. To o tyle cenne, że małe firmy z tej branży, nie posiadając „twardych zabezpieczeń”, zwykle nie mogą liczyć na kredyty bankowe. 

ARP zaangażowała się także w stymulowanie współpracy pomiędzy małymi polskimi firmami (z różnych sektorów) a dużymi. Ma temu służyć działanie „ARP Innovation Pitch” – cykliczne spotkania, w czasie których technologiczne MSP prezentują swoje rozwiązania przed większymi podmiotami i biorą udział we wspólnych warsztatach. Już się odbyło siedem takich spotkań, a drugie tyle zaplanowano do końca roku. 

Ostatnim z instrumentów ARP dla MSP, na razie pilotażowym, jest „Sieć Otwartych Innowacji” finansowana z działania 2.2. POIR pt. „Otwarte Innowacje – wspieranie transferu technologii”. W jego ramach powstała baza ułatwiająca transfer technologii do małych i średnich firm, które mogą poszukiwać w niej opatentowanych rozwiązań (i np. wykupić licencję) czy wzorów użytkowych. Mogą też liczyć na doradztwo przy wdrażania tego, co dla siebie wybrały. 

BGK: na start, inwestycje i ekspansję

Znacznie szerszy zasięg mają programy w ofercie Banku Gospodarstwa Krajowego. Przy czym tylko w przypadku niektórych o wsparcie należy się ubiegać w samym BGK. Częściej – w jednej z wielu współpracujących z nim instytucji finansowych (patrz tabela). 

Wśród tych programów jest wracający po kilku miesiącach kredyt technologiczny (obecnie: kredyt na innowacje technologiczne). Nie są jeszcze znane terminy naborów wniosków. 

Dla stawiających pierwsze kroki w biznesie najważniejszy jest program „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie”. To tania i łatwa do uzyskania pożyczka, której towarzyszy możliwość skorzystania z bezpłatnego doradztwa i szkoleń, np. z księgowości, prawa, marketingu. Jej przyznawaniem zajmują się działający w całej Polsce, wybrani przez BGK pośrednicy – nie trzeba więc po nią daleko jechać. 

Wielu pośredników jest też w przypadku gwarancji kredytowych, które można uzyskać z dwóch równolegle prowadzonych programów. Pierwszy jest wyłącznie dla przedsięwzięć innowacyjnych. Firma musi pokazać, że projekt inwestycyjny, który planuje zrealizować, będzie polegał na wdrożeniu wyników prac B+R, albo musi spełnić jedno z 15 kryteriów podmiotowych: posiadać np. opatentowany wynalazek, być lokatorem parku technologicznego czy mieć własny dział badawczo-rozwojowy. 

Drugi to program COSME. Kwota gwarancji kredytowej, jaką tu można pozyskać, jest niższa, ma on jednak nad pierwszym programem przewagę: gwarancja może być udzielona na kredyt obrotowy, a nie tylko inwestycyjny i nie jest wliczana do pomocy de minimis, więc można z niej skorzystać wyczerpawszy swój limit w tej dziedzinie. 

W palecie BGK znajdziemy też dwa instrumenty wspierające ekspansję zagraniczną polskich MSP: Fundusz Ekspansji Zagranicznej (FEZ – będzie inwestował w zagraniczne spółki córki MSP w zamian za udziały) oraz Finansowe Wspieranie Eksportu (skierowany do wszystkich firm, nie tylko tych najmniejszych). 

Ciekawą opcją są programy, które BGK uruchomił z pieniędzy z PO Polska Wschodnia i PO Polska Cyfrowa. W pierwszym z pożyczki mogą skorzystać MSP z branży turystycznej. Szczególne preferencje przysługują startupom i firmom, których inwestycje związane są z jednym ze sztandarowych projektów turystycznych PO Polska Wschodnia, czyli „Wschodnim Szlakiem Rowerowym Green Velo”. To jest oczywiście dostępne tylko dla przedsiębiorstw działających w pięciu województwach Polski Wschodniej. Z kolei firmy z sektora telekomunikacyjnego – z całego kraju – mogą ubiegać się o preferencyjne pożyczki na projekty związane z infrastrukturą umożliwiającą dostęp do internetu. 

RPO: nie tylko instrumenty zwrotne

Ofertę uzupełniają regionalne programy pożyczek  i poręczeń oraz inwestycji kapitałowych w firmy na  różnym etapie rozwoju, które BGK uruchamia od tego roku we współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi  za poszczególne Regionalne Programy Operacyjne. Szczegółowe rozwiązania będą się różniły w zależności od województwa, np. w mazowieckim pożyczki i poręczenia będą dostępne tylko dla MSP działających w dziedzinie energii odnawialnej, wsparcia ekologicznych procesów produkcyjnych i wdrażania usług oraz aplikacji opartych na nowoczesnych technologiach informacyjno-komunikacyjnych, w tym dotyczących rozwoju e-biznesu. 

Sporo się dzieje również, jeśli chodzi o dotacje. W chwili pisania tego artykułu w Mazowieckim RPO przedsiębiorcy mogli np. ubiegać się o dotacje na realizację projektów badawczo-rozwojowych (firmy z doświadczeniem w  B+R, minimum 250 tys. zł,  dofinansowanie od 50 do 80 proc. wartości projektu, pula – 42,2 mln zł). Równolegle trwał konkurs, w którym można było uzyskać bony na specjalistyczne doradztwo m.in. w zakresie transferu technologii,  usług diagnostycznych, certyfikacyjnych czy testowania rozwiązań (od 10 do 110 tys. zł, pula – 21,6 mln zł).  Co dalej? 

– W najbliższych miesiącach uruchomimy kolejne konkursy dla firm. Od końca września MSP mogą się ubiegać m.in. o fundusze na tworzenie i rozwój firmowego zaplecza badawczo-rozwojowego – mówi Mariusz Frankowski, dyrektor Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych. 

Na ten konkurs przewidziano 25,9 mln zł, a kolejne 21,6 mln zł na nabór, który rozpocznie się pod koniec października, skierowany do firm prowadzących innowacyjne prace eksperymentalne w poszukiwaniu nisz rozwojowych. 

Przydatne linki
- www.bgk.pl/przedsiebiorstwa/kredyt-na-innowacje-technologiczne/banki-wspolpracujace/ – lista banków udzielających kredytu technologicznego
- wsparciewstarcie.bgk.pl/kontakt/ – lista pośredników udzielających pożyczek w programie „Pierwszy biznes – wsparcie w starcie”
- www.bgk.pl/przedsiebiorstwa/wsparcie-eksportu/program-rzadowy-finansowe-wspieranie-eksportu/ – więcej informacji na temat warunków otrzymania wsparcia w programie Finansowe Wspieranie Eksportu