Chcesz eksportować, ale się boisz? Oto wsparcie dla ciebie

Polscy eksporterzy dobrze radzą sobie na rynkach zagranicznych. Niewątpliwie głównym kierunkiem eksportu są kraje Unii Europejskiej, jednak coraz aktywniej polscy eksporterzy wychodzą na rynki pozaunijne. Ze względu na bliskość geograficzną, historyczne powiązania biznesowe, mniejszą barierę językową, naturalnymi kierunkami eksportu przez wiele lat pozostawały kraje byłego ZSRR, a zwłaszcza Rosja, Białoruś i Ukraina. Ta sytuacja się zmieniła po rozpoczęciu agresji rosyjskiej na Ukrainę, kiedy sprzedaż do Rosji i na Białoruś, ze względu na wprowadzone sankcje, praktycznie zamarła, zaś sprzedaż na Ukrainę została mocno ograniczona.

Bank Gospodarstwa Krajowego w ostatnich latach podjął decyzję o przygotowaniu szeregu narzędzi, które można wykorzystać do wsparcia eksportu nie tylko do krajów Unii Europejskiej. Oto, co można zyskać.

Wsparcie eksportu w BGK

Eksporterzy w BGK szukają przede wszystkim wsparcia w finansowaniu sprzedaży na rynkach tzw. podwyższonego ryzyka. Szczególnie w krajach charakteryzujących się brakiem stabilności polityczno-gospodarczej lub krajach, gdzie polski biznes, czy dany przedsiębiorca nie realizował dotąd transakcji na większą skalę, transakcji, która wymagałby wsparcia finansowego.

Bank wspiera również polskie przedsiębiorstwa wychodzące za granicę jako inwestorzy, jak również finansuje projekty w Polsce wpływające na zwiększenie eksportu. 

BGK oferuje kompleksowy  wachlarz produktów dla przedsiębiorstw zarówno planujących, jak również aktywnie działających już poza granicami naszego kraju. Można je podzielić na 6 grup:

1. Akredytywy i kredyt dla banku zagranicznego. W sytuacji, w której zagraniczny kontrahent nie ma wystarczających środków na zakup polskich dóbr o charakterze konsumpcyjnym lub inwestycyjnym, BGK może zaproponować właśnie tego rodzaju wsparcie. Transakcje krótkoterminowe, które spłacane są jednorazowo w ciągu maksymalnie dwóch lat,  finansowane i zabezpieczane są poprzez akredytywę dokumentową. Jeżeli polski przedsiębiorca obawia się utraty płynności związanej z wydłużonym terminem zapłaty, rozwiązaniem może okazać się dyskontowanie akredytywy. Eksporter może wówczas zaoferować nawet do dwóch lat odroczonego terminu płatności. BGK zdyskontuje taką należność po dokonaniu wysyłki towarów czy zrealizowaniu usługi. Instrument ten jest dostępny w prawie wszystkich państwach świata. Dzięki temu polscy przedsiębiorcy mogą uatrakcyjnić swoją ofertę na rynkach zagranicznych proponując termin płatności dłuższy niż konkurenci bez obawy o utratę płynności. Natomiast większe i dłuższe transakcje realizować można w oparciu o kredyt dla banku nabywcy. Schemat transakcji jest analogiczny do akredytywy, występuje w nim jednak więcej dokumentów. 

Transakcje na ryzyku banku zagranicznego, głównie za pomocą akredytyw, realizowane są przez BGK w dziesiątkach krajów na całym świecie. Ostatnio dotyczyły eksportu m.in. do Ukrainy, Turcji, Indii, Pakistanu, Jordanii i Egiptu.

2. Gwarancje w obrocie zagranicznym. BGK może na zlecenie polskiej spółki, po pozytywnej ocenie jej sytuacji finansowej, wystawiać wszystkie formy gwarancji. Dostępne są m.in. gwarancje wadialne, zwrotu zaliczki, dobrego/należytego wykonania kontraktu, rękojmi, czy zapłaty. Z uwagi na wysoki rating BGK (równy ratingowi Skarbu Państwa) gwarancje bankowe wystawiane przez BGK są honorowane przez wiele podmiotów na całym świecie. BGK może także wystawiać regwarancje pod gwarancje banków zagranicznych, jeżeli takie są wymogi kontraktowe. Ten instrument również stosowany jest bardzo szeroko. 

W ostatnim czasie wystawiane gwarancje dotyczyły m.in. kontraktów z Bośnią i Hercegowiną, Chorwacją, Finlandią, Szwecją, Ukrainą, Turcją, Wietnamem.

3. Kredyt dla nabywcy i wykup wierzytelności. To produkty oferowane we współpracy z Korporacją Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE). Bank finansuje długoterminowe inwestycje, w której wykonawcą/dostawcą jest polski eksporter. Tego typu kredyty udzielane są zagranicznym importerom. Polski eksporter po zrealizowaniu części lub całości zobowiązania kontraktowego otrzymuje środki bezpośrednio z BGK (stosowanie do postępów prac), obciążając jednocześnie rachunek kredytowy importera. 

Kredytobiorcą może być zarówno zagraniczny podmiot prywatny, jak i publiczny (w tym m.in. jednostki samorządu terytorialnego, skarb państwa importera). Eksporter nie ponosi ryzyka braku wypłacalności importera. W przypadku kredytu dla nabywcy, importer otrzymuje kredyt na bazie umowy kredytu podpisywanej bezpośrednio z BGK. Natomiast w przypadku wykupu wierzytelności, importer jest kredytowany na bazie zapisów w kontrakcie eksportowym, z którego należność BGK wykupuje od eksportera. Takie finansowanie jest udzielane zgodnie z wytycznymi Konsensusu OECD, tj. m.in. bank może sfinansować do 85% wartości kontraktu eksportowego, a w określonych przypadkach okres finansowania może wynosić nawet 15 lat. Zapowiadane zmiany w Konsensusie mają wprowadzić nawet dłuższe okresy dla zielonych i przyjaznych środowisku projektów. Dodatkowym wymogiem jest udział towarów/usług pochodzenia polskiego w kontrakcie eksportowym (min. 40%). Okres finansowania uzależniony jest m.in. od zdolności dłużnika (importera) do obsługi długu, ryzyka kraju, w którym realizowany jest kontrakt eksport, jak również przedmiotu eksportu. Zabezpieczeniem dla tego typu finansowania są, co do zasady, polisa ubezpieczeniowa KUKE oraz aktywa związane z realizowanym projektem zagranicznym. 

W ostatnich latach w ten sposób finansowane zostały m.in. kontrakty eksportowe polskich firm w Wybrzeżu Kości Słoniowej, Ukrainie, Niemczech, czy Indonezji.

4. Krótkoterminowy (do 2 lat) kredyt obrotowy, zabezpieczony do 80% wartości przez KUKE. Podobny mechanizm funkcjonuje również dla prefinansowania eksportu. BGK udziela wtedy krótkoterminowego kredytu na realizację konkretnego kontraktu eksportowego. Najnowsza taka transakcja dotyczyła eksportu do Arabii Saudyjskiej. 

5. Długoterminowy kredyt dla proeksportowych projektów inwestycyjnych w Polsce zabezpieczony gwarancją KUKE do wysokości 80% wartości kredytu. Na początku drugiego półrocza 2023r. spodziewamy się pierwszych umów kredytu finansujących innowacyjne projekty o profilu eksportowym.

6. Kredyt inwestycyjny dla finansowania projektów inwestycyjnych realizowanych przez polskie przedsiębiorstwa lub ich zagraniczne spółki-córki. Mogą to być zarówno przejęcia zagraniczne, jak również projekty typu greenfield. Zabezpieczenia kredytu ustanawiane są w pierwszej kolejności na aktywach zagranicznych (projektu/podmiotu zagranicznego). Od niedawna istnieje również możliwość ubezpieczenia takiego kredytu w KUKE.

W ramach tego typu finansowania BGK może pochwalić się finansowaniem projektów realizowanych zarówno przez duże przedsiębiorstwa, jak również polskie podmioty z segmentu MŚP, m.in. w Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Grecji, Kanadzie, Chinach, Meksyku, czy na Węgrzech. 

Projekty realizowane przez BGK mają realny wpływ na sukces polskich biznesów. BGK wspiera polskich przedsiębiorców już na 86 rynkach, a co roku jest zaangażowany w ok. 200 projektów zagranicznych. Łączna kwota finansowania eksportu i ekspansji zagranicznej, którego bank udzielił w 2022 roku wyniosła 3,3 mld zł.