Korona o wartości 300 milionów zł znaleziona w Środzie Śląskiej. Cenna historia Polski
W 1985 r., w końcowym okresie PRL-u, w Środzie Śląskiej natrafiono na znalezisko o wartości przekraczającej wszelkie wyobrażenia. Ówcześnie jego wartość oszacowano na imponujące 75 milionów dol., co dzisiaj odpowiada kwocie ok. 300 milionów złotych. Skarb ten, znany jako skarb średzki, nadal fascynuje badaczy i jest największym średniowiecznym odkryciem archeologicznym w Polsce.
Historia skarbu rozpoczęła się w 1985 r., kiedy to w trakcie robót ziemnych przy ulicy Daszyńskiego w Środzie Śląskiej robotnicy odnaleźli ogromne bogactwo. Złote i srebrne monety, biżuteria oraz królewska korona wzbudziły ogromne zainteresowanie i zapoczątkowały nowy rozdział, pełen niepewności i tajemnic.
W tamtym czasie brak nadzoru archeologicznego sprawił, że skarb był narażony na kradzież. Operator koparki, Ryszard Widurski, próbował uratować cenne artefakty, jednak brak reakcji ze strony władz muzealnych spowodował, że nocami dochodziło do rozbojów. Dopiero później podjęto kroki mające na celu zabezpieczenie znaleziska.
Skarb średzki
Pomimo że część skarbu zaginęła, udało się odzyskać tysiące monet, w tym praskie grosze z XIV wieku. Historia jednak na tym się nie skończyła.
W 1988 r., podczas kolejnych robót budowlanych, odkryto kolejną część skarbu. Choć reakcja była szybsza, nie udało się uniknąć dalszych strat.
Plotki o bezcennych artefaktach doprowadziły do zorganizowania operacji "Korona", mającej na celu odzyskanie skradzionych części skarbu. Ówczesny minister kultury, Aleksander Krawczuk, zaproponował nawet trzykrotną wartość przedmiotów, które wróciłyby do rąk państwa.
Sprawdź też: Największa znaleziona perła. Gdzie ją znaleziono i jak robić biznes na perłach?
Kto mógł być właścicielem skarbu?
Istnieje wiele teorii na temat pochodzenia skarbu. Środa Śląska, dawna osada targowa, miała bogatą historię, a wśród potencjalnych właścicieli wymienia się takie postaci jak św. Jadwiga Śląska czy Blanka de Valois. Niemiecki historyk Reiner Sachs uważa, że korona mogła być zastawem za pożyczkę, której królowi Janowi Luksemburskiemu udzielił Mojżesz, zamożny żydowski mieszkaniec Środy Śląskiej.
Obecnie skarb średzki można oglądać w muzeach Dolnego Śląska. Najcenniejsze eksponaty, w tym złotą koronę, wystawia Muzeum Regionalne w Środzie Śląskiej. Znajdują się tam również inne wyjątkowe przedmioty, takie jak złote zawieszki i sygnet ozdobiony gwiazdą oraz półksiężycem.
Dwie ciekawostki
Korona składa się z 12 elementów, z których każdy wieńczy wyobrażenie orła. Została wykonana w drugiej połowie XIII wieku i jest jednym z najważniejszych znalezisk archeologicznych w Polsce.
Oprócz korony w skład skarbu wchodziły również inne przedmioty, takie jak kolista zapona ozdobiona kameą z chalcedonu oraz srebrne i złote monety.
Skarb znaleziono go na wysypisku śmieci, co wzbudziło ogromne zainteresowanie lokalnej społeczności. Po odkryciu, wiele osób przybyło na miejsce, licząc na znalezienie kolejnych skarbów.
