Wynajem mieszkania tylko dla singli bez zwierząt? Nowy raport rzuca światło na rynek najmu w Polsce
Rynek najmu mieszkań w Polsce pełen jest ukrytych barier. Niemal dwóch na trzech wynajmujących (63,8 proc.) przyznaje, że odmówiło wynajmu konkretnej osobie lub grupie osób. Głównym powodem odmowy było "złe wrażenie", jakie wywarli potencjalni najemcy na wynajmującym (48 proc.) — wynika z najnowszego badania przeprowadzonego przez simpl.rent.
Obcokrajowcy spoza UE mają najtrudniej
W ramach opracowania stworzono "mapę wykluczenia" — deklaracje właścicieli, czy byliby skłonni wynająć mieszkanie przedstawicielom różnych grup społecznych. Najniższy poziom akceptacji odnotowano wobec obcokrajowców spoza Unii Europejskiej (55 proc.).
Wynajmujący są również najmniej skłonni wynająć mieszkanie freelancerom i osobom na umowach śmieciowych (44,4 proc.) oraz otrzymującym świadczenia socjalne (44 proc.).
Z drugiej strony — według deklaracji — wynajmujący najchętniej zaakceptowaliby najemców z niepełnosprawnością (68,6 proc.) oraz rodziny z dziećmi (64 proc.).
Dzieci i zwierzęta to główne przeszkody
Najemcy jako najczęstsze powody odmowy wynajęcia im mieszkania wymieniają posiadanie zwierząt (42,4 proc.) oraz posiadanie dzieci (29,1 proc.). Z doświadczeniem odmowy wynajmu mieszkania spotkało się 42,1 proc. najemców z dziećmi wobec 32,2 proc. bezdzietnych.
Jeszcze trudniej mają właściciele zwierząt — 40,4 proc. z nich spotkało się z odmową wobec 29,7 proc. osób bez zwierząt. Co trzeci najemca w Polsce (35,7 proc.) spotkał się z zapisem wykluczającym możliwość wynajmu osobie z dzieckiem już w samym ogłoszeniu.
Osoby LGBT+ dyskryminowane na rynku najmu
Z istotnymi barierami spotkali się również najemcy będący osobami nieheteronormatywnymi. Częściej niż co druga osoba LGBT+ spotkała się z doświadczeniem odmowy najmu (52,1 proc.) wobec co trzeciej osoby heteroseksualnej (33,5 proc.).
Na liście powodów odmowy zwraca uwagę odmowa ze względu na narodowość lub pochodzenie etniczne najemcy, na co wskazało niemal 17 proc. wynajmujących.
Wynajmujący nie weryfikują najemców
Wyniki pokazują, że rynek najmu w Polsce zdominowany jest przez właścicieli pojedynczych mieszkań o niewielkim doświadczeniu. Aż 92,6 proc. z nich to inwestorzy posiadający nie więcej niż 3 nieruchomości. 87,6 proc. zarządza lokalami mieszkalnymi we własnym zakresie.
Może to świadczyć o niskim poziomie profesjonalizacji rynku, co przekłada się na to, że decyzje dotyczące wynajmu podejmowane są w sposób intuicyjny, niekiedy oparty na stereotypach.
Choć wynajmujący często wskazują na stabilność dochodu jako najważniejsze kryterium wyboru najemcy, tylko 38,2 proc. wynajmujących weryfikuje obecnie dochody najemców przed podjęciem decyzji o wynajęciu mieszkania.
Najemcy gotowi na weryfikację finansową
Jednocześnie 44,8 proc. najemców wskazuje na gotowość do przekazania wynajmującemu informacji o formie zatrudnienia, jeśli zwiększy to szansę na najem lub poprawę jego warunków.
— Wykluczenie na rynku najmu jest zjawiskiem wielowymiarowym, odzwierciedlającym różne przekonania właścicieli i wpływającym na wiele grup społecznych. Niestety, niekiedy wykluczenie to wynika wyłącznie z uprzedzeń — wskazuje dr hab. Sławomir Mandes z Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Profesjonalizacja kluczem do walki z dyskryminacją
Zwiększenie poziomu profesjonalizacji rynku najmu poprzez szerokie korzystanie z narzędzi umożliwiających weryfikację finansową najemców może uczynić go bardziej obiektywnym i pomóc w walce z krzywdzącymi stereotypami.
— Proces weryfikacji najemcy nie musi być czasochłonny. Na rynku są dostępne narzędzia cyfrowe, które pozwalają dokonać tego w zaledwie kilka minut — wyjaśnia Piotr Pajda, założyciel simpl.rent.
O badaniu: Raport "Ukryte bariery. Komu rynek najmu w Polsce odmawia?" to pierwsze tak kompleksowe badanie wykluczeń na rynku najmu obejmujące zarówno perspektywę wynajmujących, jak i najemców. Badanie zrealizowano w sierpniu 2025 roku metodą CAWI na grupie 1500 respondentów — 1000 najemców (w tym 16 proc. obcokrajowców) oraz 500 wynajmujących.
