Korzenie Przyszłości – stypendia dla młodych naukowców z obszaru nauk biologicznych i środowiskowych

Finansowanie nauki w Polsce stoi przed poważnymi wyzwaniami, zwłaszcza w kontekście badań, które trudno skomercjalizować i nie mają natychmiastowego wpływu na generowanie innowacji w biznesie. Dotyczy to zwłaszcza młodych naukowców w dziedzinach biologicznych i środowiskowych. Dodatkowo system grantowy jest często nieefektywny, a wskaźnik sukcesu w pozyskiwaniu środków dość niski, co utrudnia realizację innowacyjnych projektów badawczych i spowalnia możliwość rozwoju kariery naukowej.

Dane GUS z października 2024 r. pokazują, że w 2023 r. wydatki publiczne na szkolnictwo wyższe w Polsce stanowiły 1 proc. PKB, a w połączeniu z wydatkami prywatnymi sięgnęły 1,2 proc. Tak niewielki odsetek sprawia, że polscy naukowcy nie mają szans konkurować ze swoimi kolegami nie tylko z Europy Zachodniej. Przykładowo, w Wielkiej Brytanii publiczne i prywatne wydatki na szkolnictwo wyższe wynoszą 2,2 proc., w Austrii – 1,9 proc., w Holandii – 1,8 proc., na Węgrzech – 1,5 proc., a w Estonii, która słynie z wielu innowacji i ma kilkukrotnie mniejszą populację – 1,4 proc. Niskie nakłady na polską naukę skutkują nie tylko mniejszą konkurencyjnością naszego kraju na arenie globalnej, ale też większymi szansami na odpływ talentów za granicę.

Stypendia od biznesu

Aby przeciwdziałać negatywnym tendencjom, środowisko biznesowe coraz świadomiej i odważniej wkracza do świata nauki, oferując specjalne programy stypendialne dla najzdolniejszych młodych naukowców. Jedną z możliwości jest program Korzenie Przyszłości przygotowany przez Fundację CRIDO. Ma on na celu wsparcie doktorantów i doktorów nauk biologicznych i środowiskowych do około 35. roku życia.

– Sytuacja finansowa młodych naukowców jest trudna, a do tego dochodzi niepewność zatrudnienia. Problemy te wpływają negatywnie na funkcjonowanie doktorantów i doktorów z krótkim stażem zawodowym, przez co nie zawsze mogą w pełni poświęcić się nauce. Co prawda są różne źródła dofinansowania, granty i stypendia, ale w porównaniu z potrzebami jest ich zdecydowanie za mało. Dlatego bardzo cieszę się, że pojawia się program m.in. dla młodych biologów, który pozwoli na realizację ich pasji i dzięki któremu będą mogli skupić się na swoich badaniach – komentuje prof. dr hab. Ewa Bartnik, genetyk, przewodnicząca kapituły programu Korzenie Przyszłości.

Stypendystów wybierze kapituła, do której obok prof. dr hab Ewy Bartnik, należą też inni wybitni naukowcy: prof. dr hab. Marcin Zych, prof. dr hab. Marcin Filipecki, dr hab. Mirosława Dabert i prof. dr hab. Wojciech Niżański. Wśród ambasadorów programu Korzenie Przyszłości znalazł się prof. dr hab. Piotr Garstecki z ICF PAN, ekspert w dziedzinie chemii fizycznej oraz założyciel start-upu Scope Fluidics. Z kolei organizatorem inicjatywy jest Fundacja CRIDO, a fundatorami stypendiów – firmy CRIDO i CFE.

– W Fundacji CRIDO zdecydowaliśmy się wspierać naukowców i naukę, bo to ona czyni nas ludźmi. Cieszymy się, że zainicjowany przez nas fundusz stypendialny Korzenie Przyszłości dołoży swoją cegiełkę do poprawy kondycji finansowej zdolnych młodych naukowców zajmujących się naukami biologicznymi i środowiskowymi. Mam nadzieję, że naszym śladem pójdą także inne organizacje i wspólnie stworzymy środowisko biznesowe wspierające rozwój nauki w Polsce – dodaje Anna Grąbczewska, prezeska Fundacji CRIDO.

Kto może zdobyć stypendium

Program stypendialny Korzenie Przyszłości został stworzony z myślą o doktorantach i doktorach nauk biologicznych i środowiskowych, którzy mają nie więcej niż 35 lat. Dofinansowanie przeznaczone jest w szczególności dla osób prowadzących badania podstawowe lub zajmujących się niszowymi dziedzinami, ważnymi dla nauki w Polsce. Zgłoszenia są przyjmowane do 28 lutego za pomocą formularza internetowego znajdującego się na stronie www.korzenieprzyszlosci.pl.

W 2025 roku Fundacja CRIDO przyzna pięć stypendiów w wysokości 20 tys. zł brutto każde. Lista stypendystów zostanie ogłoszona w kwietniu.