5 zasad uczenia się w dorosłym wieku

Istota uczenia się to nie bycie dobrym we wszystkim, lecz rozpoznanie tego, w czym jesteśmy mocni na danym etapie życia” – twierdzi psycholog, dr Joshua Hartshorne z Boston College zajmujący się badaniem zmian w inteligencji wraz z wiekiem. Oto pięć zasad uczenia się nowych rzeczy przez dorosłych.

1. Angażuj się 

Słuchanie wykładu, oglądanie prezentacji, czytanie opracowań… Niestety wiele szkoleń wciąż odbywa się w ten sposób, czyli biernie. A to aktywność sprawia, że łatwiej zapamiętamy przekazywane informacje. Dlatego podczas dobrego szkolenia prowadzący powinien nas do czegoś zaangażować, choćby poprosić o przygotowanie krótkiego podsumowania czy wzięcia udziału w scence. Co z czytaniem? Tę czynność też można uaktywnić, np. robiąc na bieżąco notatki lub po zakończeniu porozmawiać o jej treści ze znajomym. Swoją drogą rozmowa, dyskusja, wymiana poglądów to doskonałe formy zdobywania i utrwalania wiedzy.  Jean Lave, antropolożka z uniwersytetu w Berkeley, twierdzi, że wiedza jest społeczna. Interakcja z innymi to zatem najbardziej naturalna i skuteczna forma nauki.

2. Korzystaj z zasobów

Z niejednego pieca chleb jadłeś, w niejedną podróż się wybrałeś… Jako dorosły z pewnością masz większe doświadczenie i więcej wiesz niż dzieci. Jak głosi teoria sieci pojęciowych, zdobywanie wiedzy opiera się na wiązaniu tego, co nowe, z tym, co już wiemy. Przykład? Hiszpański, na który się zapisałeś dobrze po trzydziestce, jest podobny do francuskiego, którego uczyłeś się w liceum. Cała sztuka uczenia się polega na budowaniu związków i analogii z informacjami już posiadanymi. 

3. Przejdź do konkretu 

Lingwiści George Lakoff i Mark Johnson, autorzy teorii metafor poznawczych, odkryli, że zrozumienie przez nasz umysł pojęć abstrakcyjnych budowane jest na bazie doświadczeń zmysłowych. Przykład? Mówimy, że czas płynie, jakby był wodą, czyli czymś fizycznym. Podczas nauki warto więc zawsze przekładać abstrakcyjną wiedzę na konkretne sytuacje, problemy czy obrazy. Tak robią zawodnicy mistrzostw pamięciowych, którzy są w stanie odtworzyć długie ciągi cyfr po tylko jednym ich wyczytaniu. Wywołują bowiem u siebie skojarzenia konkretnych liczb np. z seksem czy ulubionym jedzeniem.

4. Podróżuj

Otoczenie, w którym poznajemy nowe informacje, może wpływać na zdolność do ich zapamiętywania. Na przykład wiedza nabywana na uczelni z łatwością może być odtwarzana podczas wydziałowych egzaminów, ale może nie być już dostępna w innych przestrzeniach. Aby zatem lepiej wykorzystać wiedzę, warto uczyć się w zmiennym otoczeniu. Tak więc nauka na balkonie, w poczekalni do lekarza czy nawet w samochodzie to wbrew pozorom wcale nie taki zły pomysł. Dzięki różnym kontekstom uczenia się wiedza będzie dostępna w różnych warunkach.

5. Prześpij się z tym

Marsz do łóżka! To akurat pewnie słyszałeś od swoich rodziców w dzieciństwie co wieczór. Mieli rację, bo uczenie się przynosi efekty, gdy materiał jest powtarzany oraz przedzielony snem. Jak wskazują neuronaukowcy Steffen Gais i Jan Born, sen to kluczowy sprzymierzeniec w nauce. Podczas fazy określanej mianem snu wolnofalowego świeżo nabyta przez nas wiedza integrowana jest w strukturach mózgu odpowiedzialnych za pamięć długotrwałą.