Wzrost cen w Polsce staje się realny. Gospodarka może mieć problemy.

Po świąteczno-noworocznej nieznacznej poprawie nastrojów, luty przyniósł chłodną weryfikację. Wskaźniki znów wyraźnie spadły, a prognozy na kolejne miesiące zapowiadają utrzymanie wyników mocno pod kreską. Badani oczekują m.in. kontynuacji wzrostów cen i pogorszenia sytuacji na rynku pracy. Takie dane płyną z najnowszego Barometru Nastrojów Konsumenckich opracowanego przez firmę GfK.

GfK: Przerwanie mikrotrendu w lutym

Barometr Nastrojów Konsumenckich GfK, czyli syntetyczny wskaźnik ilustrujący aktualne nastroje Polaków w zakresie postaw konsumenckich, wyniósł w lutym 2023 r. -17,4 i tym samym spadł o 4 p.p. w stosunku do poprzedniego miesiąca. To przerwanie mikro-trendu z okresu listopad 2022 r. – styczeń 2023 r., w którym nastroje nieznacznie się poprawiały (choć wciąż utrzymywały się na rekordowo niskim poziomie).

W lutym zarejestrowano natomiast wzrost poziomu nastrojów konsumenckich dla średniej unijnej do poziomu -20,6 wobec -22,2 ze stycznia 2023 r. Poziom niezadowolenia nie jest zatem tak spolaryzowany, jak w ubiegłym miesiącu.

Przyczyna? Wzrost cen w Polsce, która uderza w konsumentów.

Polska gospodarka zmierzy się ze wzrostem bezrobocia

 Według badań GfK w lutym 2023 r. Polacy określali swoją aktualną sytuację finansową jako gorszą w porównaniu ze styczniem (wskaźnik -22,8 wobec -19,4 ze stycznia 2023 r.). Również w przyszłość spoglądali bardziej krytycznie, niż jeszcze miesiąc temu (średni wskaźnik wyniósł -18,4 wobec -14,5 sprzed miesiąca). Połowa badanych spodziewa się, że kolejne miesiące przyniosą wzrost bezrobocia, jednak wynik ten jest niższy o prawie 3 p.p., niż w styczniu 2023 r. Równocześnie już 45,3 proc. jest zdania, że inflacja – wbrew zapowiedziom Rady Polityki Pieniężnej – utrzyma dwucyfrową dynamikę, a ceny towarów i usług będą rosnąć w tempie przekraczającym 10 procent. Wzrost cen w Polsce najprawdopodobniej jednak przyspieszy. Do jakiego poziomu?

– Już na dobre zostawaliśmy za sobą świąteczno-noworoczną atmosferę, która wnosiła nadzieję na lepsze jutro. W zwykłej codzienności jeszcze mocniej dostrzegamy dotykającą nas niepewność, wzrost cen w sklepach i rosnące wydatki na podstawowe opłaty. Nie oznacza to jednak, że całkiem wyhamowaliśmy konsumpcję. Na pewno jednak kupujemy inaczej. Częściej poszukujemy tańszych zamienników, sprawnie wychwytujemy promocje, a część mniej strategicznych wydatków przekładamy na przyszłość. O tym jak sytuacja w handlu i naszych zakupach będzie wyglądać w przyszłości z pewnością zdecyduje także sytuacja geopolityczna w regionie i dalsze rozstrzygnięcia związane z wojną w Ukrainie – mówi Artur Noga-Bogomilski, Head of Market Intelligence / Proxy w GfK.

W lutym 2023 r. ujemne nastroje konsumenckie dotyczyły wszystkich grup wiekowych analizowanych przez GfK. Najwyższy wynik odnotowano w grupie od 15 do 22 lat (-9,3), a najniższy wśród osób w wieku emerytalnym, gdzie wskaźnik osiągnął -24,2. 

W przypadku podziału na płeć różnice pomiędzy kobietami i mężczyznami były większe niż w poprzednim miesiącu (różnica 5 jednostek w lutym 2023, wobec różnicy 2 jednostek w styczniu 2023), z wyższym wynikiem wśród mężczyzn.

W porównaniu z poprzednim miesiącem, zmniejszyła się dysproporcja w nastrojach w oparciu o poziom wykształcenia: najlepsze nastroje GfK odnotowało wśród konsumentów z wykształceniem podstawowym (-13), zaś najgorsze u osób z wykształceniem wyższym (-22,5). Pierwsza grupa, choć jednogłośnie wskazała w styczniu, że ich poziom komfortu finansowego nie zmieni się na przestrzeni następnych 12 miesięcy, w już w lutym zrewidowała swoje oczekiwania. Obecnie wskaźnik ten wynosi -9,8.

Zobacz również: Tinder, czyli randkowanie w czasie pandemii

Badanie GfK. Szczegółowe informacje

Badanie zrealizowano w dniach 3-8 lutego 2023 r. w ramach wielotematycznego badania omnibusowego e-Bus metodą CAWI (wspomaganych komputerowo wywiadów z respondentami z wykorzystaniem ankiety umieszczonej w internecie) na kwotowej, reprezentatywnej przedmiotowo, ogólnopolskiej próbie n=1000 osób. Struktura respondentów została dobrana z zachowaniem rozkładu wybranych parametrów społeczno-demograficznych odzwierciedlającego rozkład tych cech w populacji generalnej.

Barometr może przyjmować wartości od –100 do +100 i jest to saldo pomiędzy opiniami pozytywnymi a negatywnymi. Dodatnia wartość barometru wskazuje na to, iż w danej fali badania liczba konsumentów nastawionych optymistycznie przeważa nad liczbą konsumentów nastawionymi pesymistycznie. Wartość ujemna barometru oznacza odwrócenie tej proporcji.

Barometr jest zagregowanym wskaźnikiem sporządzanym na zlecenie Komisji Europejskiej, wyliczanym od 1985 roku. Obecnie indeks obejmuje 27 krajów. Dane dla Polski pochodzą z badania GfK współfinansowanego przez Komisję Europejską.