Kody 2D od GS1 wspierają cele ESG

Standardy GS1 wnoszą przejrzystość i uporządkowanie do łańcucha dostaw. Kody 2D umożliwiają korzystanie z globalnego i uniwersalnego języka biznesu, dzięki któremu firmy, sieci i branże na całym świecie mogą w jednolity sposób odczytywać i przetwarzać dane.

Czym są kody 2D? 

Kody dwuwymiarowe (2D) to rodzaj kodów, które zapisują informacje w dwóch osiach: poziomej i pionowej. Standardowe kody jednowymiarowe przedstawiają dane w postaci pionowych kresek, a kody 2D wykorzystują bardziej złożone wzory. Kody 2D, np. GS1 DataMatrix czy QR z GS1 Digital Link, mogą przechowywać dużo więcej informacji na tej samej lub nawet mniejszej powierzchni. W zwykłym kodzie, np. EAN-13, zapisanych jest tylko 13 cyfr, natomiast w 2D ponad 3116 cyfr lub 2335 znaków alfanumerycznych, w tym np. arabski, cyrylica, grecki, hebrajski.

Kody 2D dostarczają różnych informacji, w zależności od tego, co ustalą między sobą sieci, ich dostawcy, producenci czy właściciele marek. Na przykład konsument, korzystając ze smartfona, może zobaczyć listę składników, alergenów, sprawdzi też wartości odżywcze, daty ważności, instrukcję stosowania czy informacje o recyklingu. Ten sam kod użyty przez kasjera pozwoli naliczyć opłatę za produkt, a przez producenta – dostarczyć dodatkowych informacji konsumentowi.

Śledzenie produktu i interakcja z konsumentem 

Kody 2D od GS1 umożliwiają śledzenie produktów od źródła, czyli producenta, do konsumenta. Case study od FrieslandCampina to informacja, jak to się robi w Holandii. Holenderska spółdzielnia FrieslandCampina produkuje mleko dla niemowląt. Daje pełny wgląd w „drogę mleczną” swojego produktu: od pastwiska do ostatecznego odbiorcy. Dzięki aplikacji TrackEasy konsumenci widzą, jak firma produkuje mleko.

Mogą zeskanować telefonem kod QR na produkcie Friso, aby sprawdzić jego pochodzenie i autentyczność. To zwiększa zaufanie do marki, eliminuje obawy o podróbki i angażuje konsumentów.

A zyski dla firmy? Dzięki precyzyjnemu śledzeniu dat ważności i zarządzaniu zapasami spółdzielnia FrieslandCampina zmniejszyła ilość marnowanej żywności. Dodatkowo lepsze zarządzanie łańcuchem dostaw przyczyniło się do ograniczenia zużycia energii i emisji CO2. Dzięki kodom QR zwiększa się zaufanie klientów, bo FrieslandCampina może szybciej reagować na potencjalne problemy związane z bezpieczeństwem żywności. Z kolei Legado das Águas – rezerwat w Brazylii nawiązał współpracę z GS1 Brasil w ramach projektu Green Code. Celem było zapewnienie precyzyjnego śledzenia historii sadzonek i zarządzania zasobami leśnymi w rezerwacie.

Na każdym drzewie zawisła etykieta z kodem QR ze standardem GS1 Digital Link, w którym zakodowano numer GTIN, numer partii i lokalizację drzewa. Nasiona z oznaczonych drzew trafiły do szkółki roślin Legado das Águas. Wyrosną z nich rośliny, które trafią do sprzedaży również z etykietą i takim samym typem kodu 2D ze standardem GS1, a on odeśle klientów do informacji o drzewie, z którego pochodzą.

Efektywność operacyjna w górę, marnotrawstwo w dół

Dzięki kodom 2D detaliści mogą ograniczać sprzedaż przeterminowanych produktów i zmniejszyć marnotrawstwo żywności, łatwiej identyfikować produkty z bliskim terminem ważności.

Woolworths – oszczędny detalista z Australii

Woolworths jest największym detalistą w Australii i Nowej Zelandii. W ponad 1000 sklepów obsługuje co tydzień 20 milionów klientów.

Woolworths i wybrani dostawcy, którzy korzystają z kodów 2D ze standardami GS1, ograniczyli sprzedaż przeterminowanych produktów i zmniejszyli marnotrawstwo żywności nawet o 40%. Zakodowanie partii, serii lub numeru seryjnego produktu w kodzie 2D pozwala na łatwą identyfikację wadliwych produktów. Dzięki temu możliwe jest szybkie i precyzyjne śledzenie ewentualnych problemów w produkcji lub dystrybucji. Gdyby jednak wycofany produkt trafił do kasy, to kasjer otrzyma sygnał, że nie może go sprzedać – wystarczy, że zeskanuje kod 2D od GS1.

Sklepy Woolworths dzięki kodom 2D usprawniły zarządzanie datami ważności. Wydajność wzrosła nawet o 21%! Wszystko dlatego, że kody 2D mogą zawierać datę przydatności do spożycia, a to pozwala wdrożyć systemowe zarządzanie zapasami. W przyszłości będzie możliwe automatyczne obniżanie ceny produktów, gdy zbliża się koniec terminu ważności.

ŻABKA i NOWALIJKA – kody 2D w Polsce

Firma Nowalijka (w stu procentach polski kapitał) produkuje zioła, warzywa, lunchboxy, zupy, miksy sałatkowe, sałaty i dania warzywne. Wśród jej partnerów są największe sieci handlowe w Polsce.

Nowalijka wprowadziła na zupach warzywnych – produktach marki własnej Żabka Polska – kody GS1 DataMatrix. Żabka usprawniła dzięki nim zarządzanie zapasami i procesami logistycznymi. Możliwość wcześniejszej przeceny produktów z bliskim terminem ważności pozwoliła ograniczyć straty i marnotrawstwo.

Mniejsze zanieczyszczenie środowiska

Kody 2D ze standardami GS1 przyczyniają się do zwiększenia efektywności produkcji i redukcji zużycia zasobów. Konsumenci z kolei mają lepszą wiedzę, by podejmować świadome decyzje zakupowe.

Swapp! – projekt dla gastronomii

Start-up Swapp! jest pionierem w dziedzinie ekologicznych inicjatyw biznesowych. Oferuje rozwiązanie problemu jednorazowych opakowań w branży gastronomicznej i FMCG. Przeciętna restauracja wydaje miesięcznie ok. 300 posiłków na wynos w jednorazowych opakowaniach z tworzywa. Start-up proponuje zastąpić je okodowanymi opakowaniami zwrotnymi (z QR zawierającym GS1 Digital Link), które można wykorzystać co najmniej 500 razy!

Inicjatywa Swapp! nie tylko redukuje ilość odpadów, ale też przyczynia się do zmniejszenia emisji CO2 związanej z ich produkcją i transportem. Już 20 wyeliminowanych opakowań to redukcja CO2 o 1 kg! Dzięki kodom 2D producent może sprawnie działać i wspierać gospodarkę cyrkularną.

Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami

Kody 2D mogą wpłynąć na poprawę dobrostanu osób z niepełnosprawnością słuchu lub wzroku.

Aplikacja Zapvision dla osób niewidomych lub słabowidzących

Zapvision od firmy Zappar to aplikacja, która ułatwia codzienne zakupy osobom z niepełnosprawnością wzroku. Dzięki specjalnemu QR kodowi, tzw. Accessible QR (AQR), umieszczonemu na opakowaniu osoby niewidome lub słabowidzące mogą zapoznać się ze szczegółowymi informacjami o produkcie. Kod AQR można odczytać telefonem z odległości ponad 1 m. Dodatkowo, za pomocą aplikacji Be My Eyes i jej najnowszej funkcji Be My AI użytkownicy mogą uzyskać więcej informacji i szczegółowe instrukcje.

Firma Unilever, przy współpracy z Zappar, naniosła na serie swoich produktów kody AQR (zgodne ze standardem GS1 Digital Link), w których zawarła informacje o sposobie przygotowania potrawy. Dzięki temu osoby mające problem ze wzrokiem mogą same przyrządzić posiłek zgodnie z instrukcją.

Nawigacja z NaviLens

NaviLens to innowacyjny system nawigacji i etykietowania, który wykorzystuje kolorowe kody matrycowe. Mogą być skanowane nawet z odległości 18 m. System pomaga osobom niewidomym poruszać się w przestrzeni publicznej.

Migam – awatar języka migowego

To rozwiązanie, zaszyte w kodach QR z GS1 Digital Link, może pomóc osobom z problemami ze słuchem skorzystać z informacji zawartych w kodach 2D. Tekst pisany bywa dla tych osób niezrozumiały. Kiedy osoby z niepełnosprawnością skanują kod na produkcie, pojawiają się informacje, które awatar czyta im w języku migowym. Migający tłumacz – awatar Migam – jest więc dużym ułatwieniem.

Cyfrowy Paszport Produktu

Wraz z nadchodząca erą Cyfrowych Paszportów Produktu (CPP) kody 2D od GS1 mogą być dużym ułatwieniem. Informacje w CPP mogą być udostępnione w dwuwymiarowym kodzie. Dzięki temu konsumenci mogą poznać skład oraz dowiedzieć się, jaką drogę przebył dany towar. Firmy natomiast zyskują narzędzie do optymalizacji procesów i zwiększenia transparentności.

Podsumowanie

Kody 2D od GS1 poprawiają transparentność, efektywność, interakcję z konsumentem. Dają też możliwości śledzenia i identyfikacji produktów w całym łańcuchu dostaw. Dzięki nim można monitorować i ograniczać odpady, optymalizować zużycie surowców, poprawiać efektywność energetyczną oraz redukować emisje CO2, czyli działać w kierunku realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

Magdalena Bednarkiewicz, Menedżer Zarządzania Projektami (PMO) dla branży retail, GS1 Polska. Materiał powstał w komercyjnej współpracy z partnerem