Uczelnie publiczne z bardziej zbalansowanym udziałem kobiet na kierunkach nowo technologicznych

W grupie kierunków nowo technologicznych kluczowe znaczenie mają kierunki informatyczne. Wzmacnianie pozycji kobiet w branży IT jest korzystne dla pobudzania gospodarki oraz zwiększania inkluzywności społeczeństw. W okresie 2016–2021 liczba kobiet studiujących na kierunkach informatycznych wzrosła o 38 proc., a liczba mężczyzn o 22 proc. Udział kobiet wśród studentów IT wzrósł jednak nieznacznie – z 14 do 16 proc., przy czym był on nieco większy w przypadku studiów pierwszego i drugiego stopnia, które nie kończą się uzyskaniem tytułu inżyniera. Zarówno na uczelniach publicznych, jak i niepublicznych udział kobiet wśród studentów kierunków informatycznych nie przekroczył jednej piątej – najwyższy był na studiach drugiego stopnia na uczelniach publicznych i wyniósł on 24 proc. Szczególnie dużym udziałem kobiet może się poszczycić bioinformatyka.

– Informatyka to kierunek, który cieszy się dużym powodzeniem wśród maturzystów. Jak pokazują dane z ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA) ukończenie informatyki znacznie ułatwia zdobycie dobrze płatnej pracy. W Polsce mamy do czynienia z rynkiem pracownika w branży IT, firmy same wyszukują absolwentów informatyki jeszcze często na etapie studiów. Mimo jednak tak dużej popularności kierunków informatycznych, na uczelniach publicznych kobiety stanowią zaledwie 18 proc. wśród wszystkich studiujących te kierunki, a na uczelniach niepublicznych 13 proc. Z czego tylko 13 proc. wynosi udział kobiet na kierunkach inżynierskich i 27 proc. na nieinżynierskich – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB).

Inspiracje: Pomysł na biznes

– Świat digitalizuje się obecnie w przełomowym tempie. Potrzeba wzrostu liczby ekspertek i ekspertów w obszarze informatyki jest paląca. Nowe technologie potrzebują kobiet jak nigdy dotąd. W ostatnich latach przyrost liczby studentek informatyki jest prawie dwukrotnie wyższy niż studentów – co pokazuje, że to właśnie dziewczyny stanowią ukryty potencjał w tym obszarze. Cieszy fakt, że akcja „Dziewczyny na politechniki!” prowadzona od 15 już lat, zachęcająca uczennice szkół średnich do zainteresowania się studiami inżynierskimi, technicznymi, ścisłymi stała się stałym elementem krajobrazu edukacyjnego w Polsce. I każda dziewczyna wie, że politechniki i wydziały ścisłe to też ich miejsce – dodaje dr Bianka Siwińska, prezeska Fundacji Edukacyjnej Perspektywy, twórczyni akcji.

Mniejszy udział kobiet wśród studentów kierunków technicznych na uczelniach niepublicznych

Liczba studentów na uczelniach niepublicznych oferujących kierunki techniczne stopniowo rośnie. W roku akademickim 2020/2021 studiowało na nich ok. 300 tys. osób, jednak udział kobiet wśród ogółu studentów na tych uczelniach maleje – z 58 proc. w 2016 roku spadł on do 55 proc. w 2021 roku. Warto zauważyć, że sama liczba kobiet studiujących te kierunki wzrasta, ale zbyt wolno jeżeli porównamy ją z liczbą mężczyzn. Natomiast kierunki częściej wybierane przez kobiety w porównaniu z mężczyznami to kosmetologia, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna oraz pedagogika specjalna. Z kolei na automatyce i robotyce oraz mechanice i budowie maszyn oraz górnictwie i geologii studiują prawie sami mężczyźni.

Czym jest zbalansowanie płci?

– Uznaje się, że o zbalansowaniu płci można mówić wtedy, gdy proporcje pomiędzy kobietami i mężczyznami mieszczą się w przedziale od 40 do 60 proc. Nierównowaga płci w obrębie różnych kierunków studiów utrzymuje się niestety na rynku pracy i jest szkodliwa dla rozwoju społeczno-gospodarczego. Warto podkreślić, że zgodnie z wynikami badań, zróżnicowanie płci wpływa pozytywnie na wydajność zespołów oraz potencjał innowacyjny firm technologicznych. Niezwykle ważne jest więc zwiększenie liczby kobiet na kierunkach nowo technologicznych. Zauważyliśmy, że pewne kierunki na publicznych uczelniach technicznych spełniają już kryterium zbalansowania – tłumaczy autorka raportu „Kobiety na politechnikach 2022”, dr Anna Knapińska, adiunkt w Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej OPI PIB.

Kryterium zbalansowania na uczelniach publicznych spełniają: informatyka społeczna, matematyka stosowana, inżynieria bezpieczeństwa, inżynieria bezpieczeństwa pracy, biocybernetyka i inżynieria biomedyczna, nanotechnologia, inżynieria obliczeniowa, matematyka i statystyka oraz informatyka i ekonometria.

Inaczej wygląda sytuacja na uczelniach niepublicznych. Na nich żaden z kierunków nowo technologicznych nie posiadał zrównoważonych proporcji reprezentantów obu płci. Największy odsetek kobiet studiował zarządzanie informacją (37 proc.) i media kreatywne: game design, animacja, efekty specjalne (36 proc.). Z kolei automatyka i robotyka oraz mechatronika to niemal wyłącznie domena mężczyzn (odpowiednio 97 proc. i 95 proc.). W Dolnośląskiej Szkole Wyższej we Wrocławiu kobiety stanowiły jedną czwartą ogółu słuchaczy kierunków nowo technologicznych i był to najlepszy wynik spośród wszystkich niepublicznych uczelni technicznych. Na drugim miejscu (20 proc.) uplasowała się Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku. Wśród uczelni publicznych natomiast największy udział studentek na kierunkach nowo technologicznych zaobserwowano na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (21 proc.), Politechnice Łódzkiej (20 proc) i Politechnice Wrocławskiej (19 proc).